"فلسفه" ابزار تقویت مهارت استدلال و شناخت در مدارس

به گزارش تیزلند به نقل از تسنیم، فلسفه صرفاً مرور چند کتاب و نظریات مختلف نیست، بلکه انتخاب شیوه حقیقت‌طلبانه و خردورزانه در زندگی است و انسان را اهل تحلیل، بررسی، گفتگو، تفسیر و نقادی بار می‌آورد.

فلسفه سبک زندگی فکورانه و نقادانه و مقابله با پذیرش ساده‌لوحانه است، راه گریز از عادت‌های غیرمعقول است. اتفاقاً امروزه این روش لازمه زندگی صحیح است. روشی که پذیرش از هر منبع و رسانه را مجاز نمی‌داند و انسان را به واکاوی و بررسی بیشتر وامی‌دارد تا با کشف واقعیت بتواند سره را از ناسره تشخیص دهد.

اگر می‌خواهیم فرزندان این آب‌وخاک خلاق، نقاد و فکور بار آیند، باید کار فلسفه را از پیش‌دبستان و دبستان شروع کنیم. بحث فلسفه برای کودکان، آموزش نظریات سخت و پیچیده نیست، بلکه هدف پرورش تفکر خلاق و مهارت‌های استدلالی و نقادانه برای کودکان و نوجوانان است تا بتوانند با استفاده از مهارت‌های فکری به سطوح بالاتری از حیطه شناختی دست یابند و به توانایی تجزیه‌وتحلیل دقیق مسائل و نهایتاً ارائه قضاوتی صحیح که بالاترین پله شناختی است، دست یابند.

این همان نظر مقام معظم رهبری است که حرکت آموزش‌وپرورش را از حافظه‌محوری به فکرمحوری ضروری دانسته‌اند. چرخش از حافظه‌محوری به فکرمحوری یعنی بیاییم به‌جای پر کردن ذهن دانش‌آموزان از محفوظات غیرنافع، توانایی فکری او را برای حضور موفق در اجتماع افزایش دهیم، مهارت‌های استدلال، خلاقیت، نقد خود و دیگران و همدلی و درک دیگران را در او ارتقا داده و تلاش کنیم از مدارس ما انسان‌های منطقی و معقول برای نقش‌آفرینی مثبت در اجتماع خارج شوند.

نکته دیگر آشنایی معلمان با فلسفه تعلیم‌وتربیت کشور است. چند دهه بود که آموزش‌وپرورش فاقد فلسفه‌ای مدون برای تعلیم‌وتربیت رسمی بود، اما به همت صاحب‌نظران این خلا پر شد و فلسفه نظام تعلیم‌وتربیت تألیف شد و سند تحول بنیادین نیز مبتنی بر این فلسفه تدوین و آماده شد که هم‌اینک پس از سال‌ها بازنگری و اصلاح آن در شورای عالی آموزش‌وپرورش نیز به سرانجام رسیده است.

شایسته نیست که معلمان عزیز فلسفه تعلیم‌وتربیت را بی‌ارتباط با حرفه خود بدانند، بلکه لازم است که با مبانی فلسفی تعلیم‌وتربیت جامعه خود آشنایی داشته باشند. این‌که مبانی هستی‌شناختی یا مبانی انسان‌شناختی یا ارزش‌شناختی تعلیم‌وتربیت اسلامی را آشنا شوند، دید درستی از ماهیت انسان و نگاه به زندگی و ارزش‌های صحیح آن پیدا کرده که در نوع نگاه و رفتار و هویت حرفه‌ای و کارآمدی معلمی تأثیرگذار است.

البته آموزش‌وپرورش نیز می‌تواند ترتیبی اتخاذ کند که فلسفه تعلیم‌وتربیت با زبان ساده آماده و در اختیار مدارس و همکاران قرار گیرد یا موضوع کلاس‌های ضمن خدمت و همایش‌های معلمان عزیز باشد تا گفتمان فلسفه تعلیم‌وتربیت در گستره آموزش‌وپرورش کشور فراگیر شود.

سید بابک هاشمی‌نکو؛ کارشناس مسائل آموزش‌وپرورش

منبع: تسنیم