تاثیر سطح سواد والدین بر پیشرفت تحصیلی فرزندان

 پیشرفت تحصیلی فرزندان، تضمین‌کننده آینده موفق آن‌هاست. یکی از عواملی که تا حد بسیاری می‌تواند نقش موثری در پیشرفت تحصیلی فرزندان داشته باشد، سطح سواد والدین است. حال باید دید که این عامل چگونه می‌تواند در پیشرفت تحصیلی آن‌ها موثر واقع شود. به‌خاطر همین این مطلب را تهیه کردیم تا به بررسی مفهوم سواد و تاثیر میزان سواد والدین بر آینده و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان بپردازیم.

 تحصیلات و سطح سواد والدین در اغلب موارد منجربه داشتن موقعیت اجتماعی مناسب می‌شود و این مسئله روی نگرش فرزندان، احساس امنیت و اعتمادبه‌نفس آن‌ها اثر دارد.

 

تعریف مفهومی سطح تحصیلات و سواد

یکی از اصول اساسی که تا حد بسیاری می‌تواند سلامت روان افراد را تامین کند، میزان سواد و آگاهی آن‌ها است. جهت روشن شدن مفهوم سواد، بهتر است بدانیم که به طور کلی سواد چگونه معنا می‌شود. سواد مشتمل بر کاربرد زبان است؛ بدین معنا که فرد باسواد قادر به خواندن، نوشتن و درک زبان بومی خود باشد. بدون تردید هر چه سطح سواد و آگاهی افراد بالاتر باشد، آن‌ها می‌توانند برای زندگی شخصی و شغلی خود برنامه‌ای موثر داشته باشند و راهکارهایی مطلوب را ارائه دهند. به‌خاطر داشته باشیم که سطح سواد علمی تنها به تحصیل در بهترین مدارس ربط ندارد و عوامل متعددی در آن دخیل است. سطح تحصیلات از بعد اجتماعی نیز اهمیت بسیاری دارد و زمینه‌ساز تعامل موثر، بهزیستی، شادکامی و پیشرفت همه‌جانبه در جوامع است. حال که به اهمیت فردی و اجتماعی میزان سواد در جامعه پرداختیم، جا دارد که بدانیم این عامل چگونه می‌تواند در جامعه نقش اساسی ایجاد کند. از این رو در ادامه به نقش سواد والدین در پیشرفت تحصیلی فرزندان پرداخته می‌شود.

نقش سواد والدین در پیشرفت تحصیلی فرزندان

اغلب والدین تحصیل‌کرده از موقعیت اجتماعی مطلوبی بهره‌مند هستند؛ برخورداری پدر و مادر از موقعیت اجتماعی مناسب، به نوبه خود بر روی نگرش فرزندان، احساس امنیت و اعتمادبه‌نفس آن‌ها، نقش موثری دارد و در نتیجه چنین فرزندانی بهتر می‌توانند با محیط اطراف خود ارتباط برقرار کنند، به یادگیری بپردازند و در نتیجه استعدادهای خود را شکوفا گردانند.

داشتن هدف و هدفمندی افراد، تضمین‌کننده آینده‌ای سرشار از موفقیت تحصیلی و شغلی است. اغلب افراد در زندگی خود سختی‌های بسیاری را متحمل می‌شوند اما در نهایت نمی‌توانند به آن سطح از موفقیت دلخواه خود دست یابند. بدون شک اکثر آن‌ها در زندگی، هدف تحصیلی و شغلی صحیحی را انتخاب نکرده‌اند. افراد در سنین پایین درک همه‌جانبه و مطلوب از جامعه خود را ندارند و از این رو به راهنماهای دلسوز و آگاه، جهت انتخاب هدف خود نیاز دارند. اگر پدران و مادران از سطح تحصیلی و بینش آگاهانه بالایی برخوردار باشند به‌خوبی می‌توانند به فرزندان خود در انتخاب هدف کمک کنند. آن‌ها با شناخت صحیح توانایی‌های فرزند خود و نیازهای شغلی جامعه، می‌توانند در هدف‌گذاری فرزندان‌شان به شکل مطمئن عمل کنند، زمانی که در وجود آن‌ها دلسردی و افت تحصیلی را مشاهده کردند به یادآوری اهداف و تشویق فرزندان‌شان می‌پردازند و موقعیت تحصیلی‌شان را به بهترین شکل ممکن هدایت می‌کنند. چنین والدینی علاوه بر اینکه راهنمای بزرگ در هدف‌ها و تصمیمات مهم زندگی فرزند خود تلقی می‌شوند، برنامه‌ریزان سخت‌کوش و با تجربه‌ای نیز هستند. بدون شک پدران و مادرانی که سال‌ها با تلاش پیوسته توانسته‌اند به ارتقای تحصیلی و شغلی دست یابند، می‌توانند تجربیات خود که نتایج آزمون و خطاهای بسیاری است، در اختیار فرزندان خود قرار داده و همراهانی سودمند در برنامه‌ریزی تحصیلی آن‌ها باشند.user

بیشتر بدانید: عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان

یکی از عواملی که می‌تواند نقش بسیار موثری در پیشرفت تحصیلی افراد داشته باشد، انتخاب الگوی مناسب توسط آن‌ها و پیروی از سبک زندگی آن الگو است. پدران و مادران اولین و مهم‌ترین الگوهای هر فرد محسوب می‌شوند. از این رو اگر سطح تحصیلات والدین بالا باشد، فرزندان‌شان نیز می‌توانند با پیروی از سبک زندگی آن‌ها، روحیه خودباوری و تلاش را در خود ایجاد و حفظ کنند و به پیشرفت تحصیلی و شغلی مورد نظر دست یابند.

نقش سواد والدین بر تربیت دانش‌آموزان

تحصیلات عامل اساسی در رشد دانشی و اخلاقی افراد است، اما لزوما نمی‌توان گفت که تمامی افرادی که از سطح تحصیلی بالایی برخوردارند، قطعا انسان‌هایی فرهیخته و بدون نقص هستند. زمانی که افراد تحصیل‌کرده بتوانند آموخته‌های اخلاقی خود را در عرصه عمل به کار ببرند، می‌توانند در زندگی شغلی و خانوادگی تعاملات موثری برقرار کنند. چنین افرادی می‌توانند پدران و مادران آگاه، منطقی و سالم باشند. با بینش صحیح به تربیت علمی و اخلاقی فرزندان خود بپردازند و در هنگام بروز مشکلات متناسب با درک و فهم فرزند خود راهگشا باشند. همچنین به مصاحبت با افراد سالم و آگاه بپردازند و زمینه تعامل موثر فرزندان خود را با چنین افرادی فراهم کنند که این امر رشد اخلاقی فرزندان‌شان را نیز تسریع می‌بخشد.

پدران و مادران تحصیل‌کرده، اغلب در مناصب شغلی مطلوبی مشغول به کار هستند و از این رو می‌توانند تا حد بسیاری تامین‌کننده نیازهای اقتصادی فرزندان خود باشند. زمانی که والدین بتوانند هزینه‌های خوراک، پوشاک، کلاس‌های آموزشی و فوق‌برنامه فرزندان خود را به شکل مطلوب تامین کنند، قادر هستند که تا حد بسیاری زمینه‌ساز شکوفایی استعدادهای تحصیلی، هنری، ورزشی و... در آن‌ها باشند و این امر از یک‌سو می‌تواند تضمین‌کننده پیشرفت تحصیلی فرزندان باشد و از سوی دیگر می‌تواند آرامش روانی خانواده را به دنبال داشته باشد.

بیشتر بدانید: تاثیر رفتار والدین بر آینده تحصیلی فرزندان

جمع‌بندی

با توجه به عبارات فوق می‌توان گفت که سطح تحصیلات و سواد والدین، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل زمینه‌ساز رشد اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی خانواده به شمار می‌آید و می‌تواند نقش موثری در امر تربیت و آموزش فرزندان داشته باشد. والدین تحصیل‌کرده به دلیل احراز مشاغل بهتر و مفیدتر به‌خودی‌خود از فرهنگ بالاتر و محیط و موقعیت بهتری برخوردارند. با افراد فرهیخته تعامل دارند. در هنگام بروز مشکلات شغلی و خانوادگی انعطاف بیشتری دارند. فشارهای اقتصادی کمتری را متحمل می‌شوند تا حد بسیاری می‌توانند هزینه‌های فراغتی و تحصیلی فرزندان خود را تامین کنند. اغلب آن‌ها می‌توانند زمان بسیاری را در کنار خانواده سپری کرده و راهگشای مشکلات و دغدغه‌های ذهنی فرزندان خود باشند. از این رو می‌توانند آرامش روانی و پیشرفت تحصیلی فرزندان خود را تا حد بسیاری تضمین کنند.

منابع

• گلاور. جان ای و برونینگ. راجر اچ، ترجمه: علی نقی خرازی (1385). روانشناسی تربیتی و کاربرد و اصول آن، انتشارات: نماد، چاپ دوازدهم

• محمدی، حمید؛ سلم آبادی، مجتبی و مهدوی فرد، علی (1398). بررسی نقش سواد والدین بر پیشرفت تحصیلی و سلامت روان دانش‌آموزان، فصلنامه پیشرفت‌های نوین در علوم رفتاری، شماره 32. صفحات 25-39

• میرپناهی، لیلا (1395). بررسی تاثیر سطح سواد والدین بر یادگیری دانش‌آموزان ابتدایی شهر ایلام، فصلنامه مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی، شماره 12. صفحات 22-30