هشدار یک روانشناس به والدین کمال‌گرا
به گزارش تیزلند به نقل از مشرق، محمد نوری درباره رفتارهای مناسب والدین درباره انجام تکالیف دانش‌آموزان و کاهش استرس آنان در ایام تحصیل اظهار داشت: استرس مدرسه جزو مواردی است که دانش‌آموزان در تمام مقاطع تحصیلی به آن مبتلا هستند. یعنی از همان بدو ورود به مدرسه بحث اضطراب جدایی را برای کودکان کلاس اولی داریم و به دنبال آن و در همه مقاطع، اضطراب و استرس برای امتحانات و ارتباطات اجتماعی و تعامل با دیگر دانش‌آموزان وجود دارد.
اضطراب ناشی از کمال‌گرایی والدین
وی گفت: استرس موقعیتی تنش‌زا است که عوامل متعددی باعث آن می‌شوند. در رابطه با اضطراب دانش‌آموزان، یکی از عوامل اصلی انتظارات والدین کمال‌گراست. آنها انتظار عملکردی بسیار عالی را از فرزندان خود دارند. بنابراین وقتی فرزندانشان وارد مدرسه می‌شوند دچار تنش می‌شوند. این تنش خود را به شکل جسمانی و شناختی نشان می‌دهد.
استرس کم، استرس مفید نامیده و باعث می‌شود فرد تکالیف مدرسه خود را بنویسد و کارهایش را انجام دهد. اما وقتی استرس از یک حدی بگذرد و تکرار شود و شدت بالا پیدا کند، تبدیل به استرس مزمن می‌شود. نوری تصریح کرد: در قالب جسمی ممکن است دانش‌آموز دچار تپش قلب، تنگی نفس و احساس داغی در بدن خود شود که اگر استرس مدیریت نشود، این علائم به مرور زمان تشدید می‌شود. از بُعد شناختی هم دانش‌آموز در عملکردها و فعالیت‌هایی که نیاز به کارگیری تمرکز و توجه دارد دچار مشکل خواهد شد. این باعث می‌شود که دانش‌آموز در کلاس درس و جلسه امتحان تمرکز لازم را نداشته باشد و نتایج امتحاناتش تحت تأثیر قرار گیرد.
انزوا از هم‌کلاسی‌ها
وی افزود: همین استرس شدید سبب آن می‌شود که دانش‌آموز از بعد رفتاری آسیب ببیند. یعنی منجر به تعامل کمرنگ و اجتناب دانش‌آموز از معلم یا هم‌کلاسی‌ها شود طوری که وی به سمت گوشه‌گیری و فاصله گرفتن از سایر هم‌کلاسی‌های خود رود.
این متخصص روانشناسی ادامه داد: البته استرس در حد خیلی کم برای دانش‌آموزان مورد نیاز است تا آنها را برانگیزد. این استرس کم، استرس مفید نامیده و باعث می‌شود فرد تکالیف مدرسه خود را بنویسد و کارهایش را انجام دهد. اما وقتی استرس از یک حدی بگذرد و تکرار شود و شدت بالا پیدا کند، تبدیل به استرس مزمن می‌شود.
لزوم برخورد همدلانه کارکنان مدرسه با دانش‌آموزان
نوری گفت: استرس شدید و مزمن، سازگاری دانش‌آموز با مدرسه و اجتماع را دچار مشکل می‌کند و می‌تواند منجر به افت عملکرد وی در مدرسه شود. در چنین حالتی دانش‌آموز به مداخله درمانی نیاز پیدا می‌کند و مراجعه به مشاور روانشناس می‌تواند به وی کمک کند تا استرس و اضطراب خود را مدیریت کند.
وی افزود: خود ساختار مدرسه هم می‌تواند یکی از عوامل ایجاد استرس در دانش‌آموز باشد یعنی نحوه تعامل معلم، مدیر و ناظم و خدمات مدرسه با دانش‌آموز. به این عوامل، عوامل درون مدرسه‌ای گفته می‌شود.
«هر قدر برخورد کارکنان مدرسه با دانش‌آموز همدلانه و حمایتی باشد، میزان استرس دانش‌آموز کاهش پیدا می‌کند. هر چقدر هم این برخورد سختگیرانه و با کنترل بیش از حد و خدایی ناکرده با تحقیر و توهین همراه باشد، میزان استرس و اضطراب دانش‌آموز افزایش و تمایل وی به مدرسه رفتن کاهش پیدا می‌کند.»
قلدری برخی دانش‌آموزان
نوری گفت: هم‌کلاسی‌ها هم می‌توانند در کاهش یا افزایش استرس اثرگذار باشند. اگر دانش‌آموز در مدرسه تعاملات اجتماعی و در گروه‌های دانش‌آموزی حضور داشته باشد، میزان استرسش پایین می‌آید. اما اگر فرد از سوی هم‌کلاسی‌های خود پذیرفته نشود و طرد شود، دچار گوشه‌گیری می‌شود و اضطرابش بالا می‌رود و آن حمایت گروهی همسالان خود را نخواهد داشت.
وی ادامه داد: ممکن است برخی دانش‌آموزان در مدرسه قلدری کنند یا بخواهند با دانش‌آموز دیگری با ارعاب و تهدید برخورد کنند. خود این عامل استرس‌زا است و باعث می‌شود کودک و نوجوان نخواهد به مدرسه برود یا در مدرسه احساس ترس و عدم امنیت کند.
اضطراب زیاد، دشمن نمره خوب
این روانشناس گفت: اضطراب و استرس در رابطه با تکالیف و امتحانات نیز از موارد اصلی اضطراب در دانش‌آموزان است. در چنین حالتی دانش‌آموز، دست به پیش‌بینی منفی از آینده می‌زند و مدام با خود می‌گوید نمی‌توانم از عهده قبولی در امتحان برآیم.
نوری تصریح کرد: این فکر منفی در ذهنش به صورت نشخوار ذهنی تکرار و باعث بالا رفتن استرس و فشار روانی می‌شود. در نتیجه تمرکز و توجه وی کاهش می‌یابد. همین ممکن است باعث شود در حالی که فرد درس را هم خوانده باشد و از نظر تحصیلی در سر کلاس عملکرد مناسبی داشته باشد، نتواند در جلسه امتحان از پس سوالات برآید.
تصوری فاجعه‌گونه از آینده
وی ادامه داد: در چنین مواردی فرد با پیش‌بینی منفی از آینده، از آن فاجعه‌سازی می‌کند و اضطرابش بیشتر و بیشتر می‌شود. از این رو مشاور یا روانشناس می‌تواند با مداخله درمانی و ایجاد چالش در افکار او به وی کمک کند. وقتی اضطراب و فشار روانی شدید، عملکرد و کارکرد فرد را کاهش می‌دهد، باید تمهیداتی اندیشیده شود تا این اضطراب‌ها کاهش یابد و مدیریت شود.
نوری گفت: مداخله در سیستم ساختاری و کارکنان مدرسه نیز از دیگر اقداماتی است که مشاوران و روان‌شناسان می‌توانند انجام دهند. اگر ما مشاوران و روان‌شناسان بتوانیم آموزش‌های لازم را به کادر مدرسه از معلمان گرفته تا نیروهای خدماتی و ناظم و مدیر بدهیم، می‌توان استرس دانش‌آموزان را کاهش داد.
به دانش‌آموزان کمک کنیم که به جای درگیری در رقابت‌ها، کار تیمی و مهارت‌های زندگی را که در نهایت باعث کاهش استرس و اضطراب در سطح فردی، بین فردی و درون مدرسه‌ای می‌شود را تمرین و ممارست کنند.
ضرورت یادگیری ۱۰ مهارت اصلی زندگی
وی تأکید کرد: در کنار این، باید ۱۰ مهارت اصلی زندگی را به دانش‌آموزان یاد داد. این باعث کاهش اضطراب و افزایش عملکرد فردی دانش‌آموز می‌شود. با یادگیری این مهارت‌ها، دانش‌آموز اعتماد به نفس پیدا می‌کند و یاد می‌گیرد چگونه در موقعیت‌های تنش‌زا که پیش از این نمی‌توانسته در آنها استرس خود را مدیریت کند، اضطرابش را مدیریت کند. فرد با یادگیری این مهارت‌ها و به کار بردن و تمرین و تکرار آنها، عملکرد خود را بهبود می‌بخشد.
کودکانی در معرض خطر بیماری وسواس
نوری اضافه کرد: مداخله روانشناسی در رابطه با والدین کمال‌گرا هم می‌تواند اتفاق بیفتد. وقتی به والدینی که سخت‌گیری بیش از حد دارند و به کمتر از نمره ۲۰ فرزندانشان راضی نیستند بیاموزیم که این انتظار آنها چه تأثیر منفی بزرگی بر فرزندانشان می‌گذارد، متوجه می‌شوند می‌توانند با تغییر در رفتارشان، کاهش استرس در فرزندانشان را شاهد باشند.
این روانشناس ادامه داد: به والدین چنین کودکانی به صراحت می‌گوییم که این کمال‌گرایی آنها می‌تواند فرزندشان را به سمت مشکلات شخصیتی و بیماری‌هایی از جمله شخصیت وسواسی یا اختلالات اضطرابی سوق دهد.
مراقبه (مدیتیشن) و ورزش‌های هوازی
وی گفت: مداخله روانشناسی همچنان می‌تواند بین همتایان و دانش‌آموزان باشد. یعنی به دانش‌آموزان کمک کنیم که به جای درگیری در رقابت‌ها، کار تیمی و مهارت‌های زندگی را که در نهایت باعث کاهش استرس و اضطراب در سطح فردی، بین فردی و درون مدرسه‌ای می‌شود را تمرین و ممارست کنند. همچنین آموزش‌هایی مثل ذهن‌آگاهی، مدیتیشن، ریلکسیشن و تنفس عمیق می‌تواند استرس دانش‌آموز را کم کند.
نوری افزود: همچنین اگر دانش‌آموز را ترغیب کنیم که ورزش هوازی را جزو برنامه‌های خود قرار دهد و سبک زندگی‌اش از جمله خواب و تغذیه‌اش را بهبود بخشد، می‌توان استرس او را کاهش داد.
وی در پایان گفت: اگر بخواهیم یک جمع‌بندی داشته باشیم، عوامل درون مدرسه‌ای، خانگی و شخصی استرس را ایجاد می‌کند که اگر این اضطراب بالا و مزمن شود، می‌تواند اثرات مخربی بر جسم و روان دانش‌آموز بگذارد. با مداخلاتی که در بعد فردی، اجتماعی، درون مدرسه‌ای و خانوادگی می‌تواند اتفاق بیفتد، اضطراب دانش‌آموز کاهش می‌یابد و در نهایت سلامت روان و ارتقای بهداشت روان دانش‌آموزان حاصل می‌شود.
تبلیغات:
منبع: مشرق نیوز
نظرات شما بسیار ارزشمند هستند. به دیگران کمک کنید تا بیشتر بدانند. نظرات شما توسط کارشناسان بررسی، تایید و پاسخ داده می شوند. اگر ایمیلتان را وارد کنید، پاسخ کارشناسان برای شما ایمیل می شود.
تبلیغات:
اعضای سایت می توانند نمونه سوالات و فایل های آموزشی را دانلود کنند. همینطور، بعضی از مطالب فقط به اعضای سایت نمایش داده می شود. اطلاعات مهم، تغییرات مهم آموزشی به اعضای سایت اطلاع رسانی می شود. اعضای سایت هیچ محدودیتی در استفاده از امکانات سایت ندارند و می توانند در تمام آزمون های آنلاین شرکت کنند و از تمام امکانات سایت و بخش اعضا استفاده کنند.
همین حالا نزدیک به یک میلیون نفر دیگر هم عضو فعال سایت سرزمین تیزهوش ها هستند. چرا شما به این خانواده بزرگ نمی پیوندید؟
