رتبه‌بندی معلمان و تاثیراتی که دارد

 نیروی انسانی بزرگ‌ترین سرمایه در هر سازمانی محسوب می‌گردد. بر این اساس کارایی و اثربخشی هر سازمان بستگی زیادی به کارکنان آن دارد. توجه به نیروی انسانی در آموزش‌وپرورش مهم‌تر و ضروری‌تر از سایر سازمان‌ها به نظر می‌رسد، زیرا مسئولیت تربیت و پرورش نیروی انسانی و وظیفه خطیر انسان‌سازی را بر عهده دارد. زمانی که ما به آموزش ملی در سطح کشور می‌اندیشیم، معلمان سنگ بنای هر محیط کاری محسوب می‌شوند؛ به این معنی که کارآمدی مدارس و مراکز آموزشی به معلمان آن مجموعه وابسته است.

معلمان نقش بسیار حساسی در تربیت و سلامت نیروی انسانی جامعه دارند. تقریباً همه انسان‌ها بخش اعظم زندگی خود را در محیط‌های آموزشی سپری می‌کنند و چون جامعه ما شدیداً به عملکرد اثربخش و کارآمد معلمان خود متکی است، بنابراین ضرورت دارد که از یک نیروی با انگیزه برخوردار باشد تا بتواند خط‌مشی‌های خود را هم‌جهت و همسو با پیشرفت و اعتلای جامعه ترسیم کند. انگیزش شغلی، توانایی معلم را بالا می‌برد و نتیجه آن در بهبود عملکرد دانش‌آموزان نیز مشاهده می‌شود. پاسداشت شان و منزلت معلم و تأمین آرامش روحی و معیشتی او شرط بقاء و پیشرفت، مبنای توسعه پایدار کشور است. در این مقاله به مقولۀ مهم رتبه‌بندی معلمان می‌پردازیم.

منظور از رتبه‌بندی معلمان چیست و چه مزایایی دارد؟

مدرسه به‌عنوان یک موسسه اجتماعی، مسئول تربیت اخلاقی افراد است تا از این طریق بتوان جامعه‌ای سالم و سعادتمند داشت. در این میان نقش معلم در رشد اخلاقی دانش‌آموزان بسیار است و دانش‌آموزان به خصوص کودکان همیشه از معلمان خود تأثیر می‌گیرند. به همین بهترین مدارس تهران همیشه به دنبال جذب بهترین معلمان هستند تا به اهداف عالی خود نزدیک‌تر شوند. اما منظور از بهترین معلمان چیست؟ آیا معیاری برای رتبه‎بندی معلمان تعریف شده است؟

برای فرایند رتبه‌بندی یک سری معیارهایی تعریف شده است که برای هر کدام امتیازی نیز در نظر گرفته شده است. شرکت در دوره‌های مختلف ضمن خدمت، کیفیت و طول مدت تحصیل در دانشگاه فرهنگیان، تربیت دبیر و شهید رجایی، دانش تخصصی، سنوات معلمی، سوابق مدیریتی در آموزش‌وپرورش، شایستگی‌های عمومی، شایستگی‌های تخصصی و حرفه‌ای، فعالیت‌های پژوهش مانند تألیف کتاب و مقاله، خلاقیت و نوآوری، سنوات تجربه معلمی، آخرین مدرک تحصیلی از جمله معیارهای ارزشیابی معلمان است. برخی از این معیارها نظیر داشتن روحیۀ جهادی و تحول‌گرایی، داشتن تعهد سازمانی، انگیزه زیاد برای تدریس، رعایت حجاب و پوشش اسلامی، رفتار محترمانه با دانش‌آموزان و اولیا و موارد دیگر تحت عنوان شایستگی‌های عمومی تعریف می‌شوند و در مقایسه با سایر معیارها امتیاز بیشتری داشته و به این ترتیب تأثیر زیادی در افزایش رتبۀ معلمان دارند. معلمان بر اساس شایستگی‌های عمومی، تخصصی و حرفه‌ای، تجربیات و عملکرد رقابتی خود در رتبه‌های پنج‌گانه به ترتیب آموزشیار معلم، مربی معلم، استادیار معلم، دانشیار معلم و استاد معلم قرار می‌گیرند. شرایط جذب، ارتقاء، توقف و تنزل رتبه در آیین‌نامه رتبه‌بندی و ارتقاء معلمان تعیین می‌شود.

 نکته جالب دربارۀ نظام رتبه‌بندی معلمان این است که بر این اساس تنها ارتقا به مرتبه بالاتر مدنظر نیست. اگر معلمان موفق به کسب امتیازات لازم برای ارتقا به یکی از رتبه‌ها شوند، هر سه سال یک‌بار دوباره طبق ضوابط این آیین‌نامه اجرایی مورد ارزیابی قرار می‌گیرند و اگر امتیاز لازم را برای حفظ رتبه کسب نکنند، به رتبه پایین‌تر تنزل خواهند کرد.

 

آن‌ها به دنبال این موضوع موظف به گذراندن دوره بازآموزی در دانشگاه‌های وابسته به آموزش‌وپرورش می‌شوند و اگر این مورد برای بار دوم تکرار شود، معلم از شغل خود خارج خواهد شد.

رتبه‌بندی معلمان به عنوان یک راهکار مفید برای همسان‌سازی حقوق نیز شناخته می‌شود. پژوهش‌های مختلفی برای بررسی اثربخشی رتبه‌بندی معلمان انجام شده است. بر اساس نتایج به دست آمده، بین عملکرد شغلی و انگیزش شغلی معلمان مشمول طرح رتبه‌بندی و سایر معلمان تفاوت معناداری وجود داشت و عملکرد شغلی و انگیزش شغلی در معلمان مشمول طرح رتبه‌بندی نسبت به سایر معلمان بیشتر است.

مزیت دیگر رتبه‎بندی معلمان، بیشتر شدن اخلاق حرفه‌ای است. مطالعۀ مبانی نظری تحقیق نشان می‌دهد که یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر اخلاق حرفه‌ای، وجود نظام ارزشیابی و سیستم رتبه‌بندی است. داشتن یک رتبه شغلی بالاتر و با ارزش می‌تواند باعث موفقیت فرد در اجتماع و محیط کار گردد. معلمانی که توانسته‌اند به درجات بالاتری از رتبه شغلی ارتقاء یابند، رابطۀ مثبتی را بین معنویت محیط کاری با خلاقیت، صداقت و اعتماد درون سازمان، افزایش حس کامیابی شخصی، تعهد سازمانی، نگرش‌های شغلی از قبیل مشارکت شغلی، کاهش میل به خروج و احترام به خود مبتنی بر سازمان، رضایت شغلی و... نشان می‌دهند، لذا ارتقاء رتبه شغلی تأثیر مثبت و معناداری بر اخلاق حرفه‌ای دارد.

سامانه رتبه‌بندی معلمان

وزارت آموزش‌وپرورش برای بهتر انجام شدن رتبه‌بندی معلمان سامانه‌ای را تأسیس کرده است تا از تشکیل پرونده‌های کاغذی و پرهزینه جلوگیری کند و فرایند با نظم بیشتری انجام شود. آدرس این سامانه  rtb.medu.irاست. معلمانی که بیش از دو سال سابقه کار دارند، می‌توانند از مزایای قانون رتبه‌بندی معلمان استفاده کنند. معلمان باید با توجه به رقم آخر کد ملی خود، در زمان اعلام‌شده به سامانه وارد شده و مدارک خود را بارگذاری ‌کنند.

بیشتر بخوانید: معرفی سایت‌های مهم آموزش و پرورش

فرایند ثبت‌نام در سامانه رتبه‌بندی معلمان

برای ورود به سایت رتبه‌بندی معلمان طبق مراحل زیر عمل کنید:

1. در قدم اول باید وارد سامانه رتبه‌بندی معلمان شوید. برای این کار هم می‌توانید آدرس اینترنتی سامانه رتبه‌بندی معلمان یعنیrtb.medu.ir  را در مرورگر خود تایپ کنید و هم می‌توانید عبارت سایت رتبه‌بندی معلمان را در گوگل جست‌وجو نمایید. در این صورت اولین سامانه بالا آمده در لیست نتایج مربوط به سایت رتبه‌بندی معلمان است. پس بر روی آن کلیک کرده و وارد شوید. برای ورود به این سایت هم می‌توانید از سیستم‌های کامپیوتری و هم گوشی‌های تلفن همراه استفاده کنید. برای این کار احتمال بروز خطا کمتر شود، توصیه می‌کنیم از کامپیوتر استفاده کنید.
2. بعد از وارد شدن به این سامانه، صفحه ورود به سایت را مشاهده می‌کنید. در این صفحه پنجره‌ای برای واردکردن نام کاربری و کلمه عبور شما وجود دارد. نام کاربری در واقع همان کد ملی و رمز عبور هم از طریق سایت در اختیارتان قرار می‌گیرد؛ در صورتی که برای اولین بار به این سامانه مراجعه کرده و هنوز کلمه عبور ندارید، ابتدا باید این رمز را دریافت نموده و سپس مراحل بعد را انجام دهید. برای این کار باید عبارت «بازیابی کلمه عبور» در بالای پنجره ورود کلیک کنید. سپس اطلاعاتتان را وارد کرده و بعد از وارد کردن کد امنیتی موجود ، گزینه «ورود» را بزنید.
3. پس از ورود به صفحه شخصی خود، اطلاعاتی شامل کد پرسنلی، کد ملی و شماره تلفن همراهتان به نام خودتان را باید وارد سامانه کنید. در واردکردن این اطلاعات دقت کافی را داشته باشید چرا که اطلاع‌رسانی‌های بعدی از طریق صورت خواهد گرفت. پس از این روش احراز هویت شماره تلفن‌تان که شامل «دریافت پیامک از پنل» و «ارسال پیامک از گوشی» است را مشخص کنید. پس از چند ثانیه، یک کد احراز هویت برایتان فرستاده می‌شود.
4. با وارد کردن کد احراز هویت و انجام صحیح این فرایند، کلمه عبور سایت رتبه‌بندی بر روی شماره تلفن همراهتان فرستاده می‌شود.

پس از وارد شدن به سامانه، باید فرایند ثبت‌نام و بارگذاری اطلاعات انجام شود. برای ثبت‌نام در این سامانه و بارگذاری اطلاعات در آن هم باید یک راهنما آماده کرده‌ایم که در ادامه به آن می‌پردازیم:

1. در گام اول باید وارد سامانه شوید و با وارد کردن نام کاربری و رمز عبور، به صفحه شخصی‌تان دسترسی پیدا کنید. پیش از بارگذاری مدارک بهتر است آن‌ها را آماده و مرتب داشته باشید.
2. در بخش بعدی باید 4 فرم که شامل شایستگی‌های عمومی، شایستگی‌های تخصصی، شایستگی‌های حرفه‌ای و تجربه می‌شوند را به دقت پر کنید. معلمان هنرستان‌ها نیز می‌توانند با بارگذاری مدارک خود در این سامانه شانس خود را برای استخدام در بهترین هنرستان های تهران امتحان کنند.
3. بعد از این که تمامی فرم‌های در نظر گرفته شده را به صورت کامل تکمیل کردید، بخشی به نام «تائید نهایی» به شما نشان داده می‌شود. در این قسمت اطلاعات وارد شده توسط شما به شکل خلاصه نمایش داده می‌شوند. باید آن‌ها را یک بار دیگر بررسی کرده و در صورت صحیح بودن، به صورت نهایی تائید کنید. اگر هم جایی را اشتباه کرده باشید، می‌توانید ویرایش کنید.

به این ترتیب، ثبت‌نام شما در سایت رتبه‌بندی به نشانی rtb.medu.ir با موفقیت انجام می‌گیرد؛ از این رو امتیازات شما از طریق این سامانه جمع آوری شده و بر اساس آن رتبه‌بندی خواهید شد.

بیشتر بخوانید: معلم خوب و کارآمد چه ویژگی‌هایی دارد؟

جمع‌بندی

در این مقاله  نحوه ثبت‌نام در سامانه رتبه‌بندی معلمان را به صورت کامل توضیح دادیم. به کمک مطالعه این مقاله به راحتی می‌توانید در این سایت نام‌نویسی کرده و اطلاعات خود را وارد کنید.