هر آنچه که باید در مورد تحصیل در هنرستان بدانید

انتخاب رشتۀ تحصیلی که در پایۀ نهم انجام می‌شود یکی از مهم‌ترین تصمیماتی است که دانش‌آموزان باید با توجه به علاقه و استعداد تحصیلی خود اخذ کنند. انتخاب رشته در پایۀ نهم مسیر تحصیل و آیندۀ شغلی دانش‌آموزان را مشخص می‌کند. هرچند که در آینده امکان تغییر رشته وجود دارد، اما باید در نظر داشته باشید که مراحل تغییر رشته سخت و دشوار است و با موانع زیادی روبه رو خواهید شد. بهترین راه برای تصمیم‌گیری صحیح و انتخاب رشتۀ مناسب، مشورت با مشاوران تحصیلی و همچنین توجه به علاقه و استعداد فردی است.

دانش‌آموزان پایه نهم قبل از ورود به پایه‌ی دهم باید تصمیم‌گیری قطعی خود مبنی بر انتخاب رشته تحصیلی از بین رشته‌های علوم تجربی، ریاضی فیزیک، علوم انسانی، فنی حرفه‌ای، کاردانش و علوم و معارف اسلامی را اعلام کنند. دانش‌آموزانی که قصد ادامۀ تحصیل در رشته‌ای مربوط به فنی حرفه‌ای و کار و دانش را دارند، وارد هنرستان می‌شوند. انتخاب بهترین هنرستان در موفقیت تحصیلی و شغلی آینده دانش‌آموزان از اهمیت زیادی برخوردار است.

 رشته‌های تحصیلی در هنرستان بیشتر بر دروس عملی تأکید دارند و برای دانش‌آموزانی که به مهارت‌های عملی بیش از دروس نظری علاقه‌مند هستند، بسیار مناسب است.

 

بازار کار رشته‌های هنرستان

آیندۀ شغلی مناسب یکی از پارامترهای اصلی در انتخاب رشتۀ هنرستان است. دانش‌آموزانی که وارد هنرستان می‌شود به دلیل مهارت‌های عملی بیشتر، شانس بیشتری برای فعالیت در بازار کار دارند. به طور کلی بازار کار همۀ رشته‌های هنرستان قابل قبول است و دانش‌آموز بر اساس استعداد و علاقه شخصی می‌تواند در هر کدام از رشته‌های هنرستان تحصیل کند و آینده شغلی خوبی داشته باشد.

انتخاب رشته هنرستان

در سال نهم فرصتی دو هفته‌ای به دانش‌آموزان داده می‌شود تا با کمک مشاوره تحصیلی و تحقیق در مورد رشته‌های مختلف، رشتۀ تحصیلی خود را انتخاب کنند و از سال دهم در آن رشته تحصیل کنند. والدین می‌توانند همراه دانش‌آموز به مدرسه مراجعه کنند و ضمن دریافت مشاوره و راهنمایی فرزندان خود را در انتخاب رشته همراهی کنند. عوامل مختلفی بر انتخاب رشتۀ دانش‌آموز مؤثر هستند که در سامانۀ هدایت تحصیلی سال نهم در نظر گرفته می‌شوند. در ادامه این عوامل را بررسی خواهیم کرد:

•  علاقه دانش‌آموز به رشته (با اثر 10 درصد)
•  نظر و عقیده پدر و مادر (با اثر 5 درصد)
•  نمرۀ فرد در آزمون‌های مشاوره‌ای (با اثر 35 درصد)
•  نظر مشاور تحصیلی در مورد دانش‌آموز (با اثر 10 درصد)
•  نظر معلم‌های دانش‌آموز در مورد شرایط تحصیلی وی (با اثر 10 درصد)
•  نمره‌هایی که فرد دانش‌آموز در انواع دروس مورد نیاز برای ورود به رشته به دست آورده است (با اثر 35 درصد در انتخاب رشته)

شرط معدل برای انتخاب رشته هنرستان

یکی از شروط انتخاب رشته هنرستان، شرط معدل است. برای ورود به رشته‌های فنی و حرفه‌ای نمرات دروس ریاضی، علوم تجربی و حرفه فن در دوره راهنمایی اهمیت زیادی دارد به صورتی که مجموع این نمرات این سه درس نباید کمتر از 30 باشد. ملاک نمره اخذ شده در خرداد و شهریور است.

قبولی در درس ریاضی در سال اول متوسطه بدون تبصره باشد و حداقل نمره 10 اخذ شده باشد. مجموع نمرات درس‌های مرتبط با رشته در دوره راهنمایی و پایه اول متوسطه (بدون احتساب نمره درس کارگاه خود اتکایی) باید حداقل 120 و معدل آن‌ها کمتر از 12 نباشد.

برای ورود به برخی از رشته‌ها علاوه بر شرط معادل آزمون ورودی نیز از دانش‌آموز اخذ می‌شود. این آزمون در سطح متوسط بوده و فقط برای سنجش استعداد دانش‌آموز است.

بدیهی است که همۀ والدین علاقه‌مند هستند فرزندانشان در بهترین هنرستان تحصیل کنند. بهترین هنرستان دخترانه و پسرانه در هر استان بر اساس ظرفیت ممکن است شرط معدل همچنین آزمون ورودی برگزار کنند. در هنرستان باید رشتۀ تحصیلی خود را در ابتدای امر مشخص کنید و به دلیل وجود واحدهای عملی بسیار، تغییر رشته در آینده بسیار مشکل خواهد بود. حتی بهترین هنرستان‌ها نیز محدودیت‌های زیادی برای تغییر رشته در سال‌های یازدهم و دوازدهم اعمال می‌کنند.

رشته‌‌های تحصیلی در هنرستان فنی و حرفه‌ای

رشته‌های تحصیلی در هنرستان فنی و حرفه‌ای بیشتر بر دروس عملی تأکید دارند و برای دانش‌آموزانی که به مهارت‌های عملی بیش از دروس نظری علاقه‌مند هستند، بسیار مناسب است. رشته‌های فنی ‌و حرفه‌ای شامل رشته‌هایی در زمینه‌های هنر، کشاورزی، خدمات و صنعت است که در برخی رشته‌ها محدودیت‌هایی برای دختران و پسران وجود دارد. در ادامه رشته‌های دارای محدودیت جنسیت را معرفی خواهیم کرد. البته در نظر داشته باشید که حتی بهترین هنرستان تهران نیز همه‌ی رشته‌ها را آموزش نمی‌دهد و شما قبل از انتخاب هنرستان باید از تدریس رشتۀ مورد نظر در آن هنرستان اطمینان حاصل کنید.

هر هنرستان با توجه به ظرفیت و نیاز بازار کار، ظرفیت رشته‌ای خود را مشخص می‌کند. دانش‌آموزانی که در هنرستان فنی حرفه‌ای تحصیل می‌کنند پس اتمام دورۀ متوسطه و قبل از ورود به دانشگاه نیز آمادگی ورود به بازار کار را دارند. بنابراین اگر شما مایل هستید زودتر وارد بازار کار شوید، بهترین گزینه برای شما ورود به هنرستان است.

هدف از تحصیل در فنی حرفه‌ای، پرورش استعدادهای عملی دانش‌آموزان و نوآوری و خلاقیت است. به همین دلیل دانش‌آموزان فنی حرفه‌ای نسبت به سایر دانش‌آموزان از نظر عملی خلاقیت بیشتری دارند و در صنعت بهتر می‌توانند فعالیت کنند.

ورود به دانشگاه بعد از انتخاب رشته هنرستان

سؤالی که برای بسیاری از دانش‌آموزان و همچنین والدین مطرح است، شرایط ورود به دانشگاه پس از انتخاب رشته هنرستان است. هنرجویان فنی و حرفه‌ای برای ورود به دانشگاه نیاز به گذراندن مقطع پیش دانشگاهی ندارند و پس از دو سال تحصیل در هنرستان و اخذ دیپلم فنی و حرفه‌ای می‌توانند وارد دانشگاه شوند. البته این مورد برای همۀ هنرجویان صادق نیست و کسانی که در رشته‌های مرتبط با هنر تحصیل می‌کنند، دورۀ تحصیل چهارساله دارند. به عبارتی این هنرجویان رشته‌های هنر باید سه سال در هنرستان تحصیل کنند و با احتساب دورۀ نهم دورۀ تحصیل چهارساله دارند.

دانش‌آموزانی که هنرستان را برای ادامه تحصیل انتخاب می‌کنند، از دو طریق می‌توانند وارد دانشگاه شوند.

1. 1. روش اول تحصیل در دوره‌های کاردانی است. دانش‌آموزان هنرستان پس از اخذ دیپلم فنی و حرفه‌ای می‌توانند با شرکت در دوره‌های علمی– کاربردی، دوره کاردانی در کنکور سراسری و دانشگاه آزاد وارد دانشگاه شوند.
2. 2. روش دوم ادامه تحصیل در مقطع پیش دانشگاهی است. کسانی که علاوه بر داشتن دیپلم فنی و حرفه‌ای با تغییر رشته وارد سال چهارم یکی از رشته‌های هنر، ریاضی، تجربی، انسانی و معارف اسلامی می‌شوند، می‌توانند بدون هیچ محدودیتی در کنکور سراسری همه رشته‌ها شرکت کنند.

بیشتر بدانید: چگونه بهترین هنرستان را برای تحصیل انتخاب کنیم؟

معایب و مزایای تحصیل در هنرستان

تحصیل در هنرستان شانس دانش‌آموزان برای ورود به بازار کار را افزایش می‌دهد اما باید در نظر داشته باشید که به دلیل ساعات کمتر آموزش دروس نظری، دانش‌آموزان هنرستان از نظر علمی، ضعف قابل توجهی نسبت به دانش‌آموزان دبیرستانی دارند. البته در بهترین هنرستان تهران کلاس‌های فوق العاده برای آموزش دروس نظری برای دانش‌آموزان علاقه مند برگزار می‌شود و دانش‌آموزانی که علاقه داشته باشند می‌توانند با شرکت در این کلاس‌ها از نظر علمی در سطح دانش‌آموزان دوره دبیرستان قرار بگیرند.

هرچند از طریق رشته‌ای فنی حرفه‌ای می‌توان به تمام رشته‌‎های گروه ریاضی (به جز رشته‌های علوم پایه) در دانشگاه وارد شد. به همین دلیل اگر هدف شما رشته‌های مهندسی است اصلاً بابت تحصیل در دانشگاه در رشتۀ دلخواهتان مشکلی نخواهید داشت. چه بسا به دلیل داشتن مهارت‌های عملی در دانشگاه نیز موفق‌تر از سایرین عمل کنید.

رشته‌های دارای محدودیت جنسیت در هنرستان

برخی از رشته‌های هنرستان به صورت تخصصی برای خانم‌ها و برخی دیگر نیز به صورت تخصصی برای آقایان ارائه می‌شوند. دلیل این امر ماهیت رشتۀ تحصیلی است که با روحیات فرد سازگار باشد. برای مثال رشته‌های طراحی دوخت و کودکیاری صرفاً برای خانم‌ها ارائه می‌شوند. اگر به عنوان خانم قصد دارید در هر کدام از این رشته‌ها تحصیل کنید، می‌توان با مراجعه به بهترین هنرستان دخترانه علاقه‌ی خود را دنبال کنید.

همچنین رشته‌هایی نیز وجود دارند که بر اساس تشخیص کارشناسان با روحیه آقایان سازگاری بیشتری دارد. این رشته‌ها در هنرستان‌ها صرفاً برای آقایان ارائه می‌شود و خانم‌ها نمی‌توانند در آن‌ها تحصیل کنند. رشته‌های صنایع فلزی، الکتروتکنیک، تأسیسات، متالورژی، ساختمان و ساخت و تولید صرفاً برای آقایان ارائه می‌شود. دانش‌آموزان علاقه‌مند می‌توانند هر کدام از این رشته‌ها را در بهترین هنرستان پسرانه تحصیل کنند.

بیشتر بدانید: معرفی انواع مدارس

جمع‌بندی

در این مقاله سعی کردیم جزئیاتی مانند شرایط انتخاب رشته هنرستان‌ها، مزایا و معایب این مراکز علمی، معرفی انواع رشته آموزشی در هنرستان‌های مختلف و....را بیاوریم تا برای کسانی که به هنگام انتخاب هنرستان برای ادامه تحصیل و ورود به دانشگاه از هنرستان دچار سوالات متعدد هستند، برطرف کنیم. شما برای تحصیل در هنرستان چه سوالاتی دارید؟