جهشی خواندن: آری یا نه؟

هر ساله در شروع فصل تابستان بسیاری از والدین که فرزندان توانمند دارند با دیدن پیشرفت‌های سریع تحصیلی، درصدد بر می آیند تا با توجه به قدرت یادگیری و توان ذهنی فرزند، به او توصیه کنند پایه تحصیلی بعدی را جهشی بخواند.

جهشی خواندن یعنی دانش‌آموز در تابستان یک پایه تحصیلی را پشت سر می‌گذارد و به اصطلاح دو تا پله را یکی می‌کند و نسبت به هم سن و سالهای خود یک سال پیش می‌افتد.

در اینجا دو نوع سوال بوجود می‌آید. اول اینکه مراحل چنین کاری به چه شکل است و دانش‌آموز برای چنین رخدادی صاحب چه توانایی‌هایی باشد و در چه پایه‌هایی امکان‌پذیر است. دومین سوال این است که آیا اساساً چنین کاری به نفع دانش‌آموز است یا خیر و مزایا و معایب جهشی خواندن چیست؟

در این مقاله دربارۀ مراحل اجرایی شدن و مقدمات جهش تحصیلی و قوانین آن صحبت خواهیم کرد و در بخش دوم به مزایا و معایب جهشی خواندن می پردازیم.

در گذشته امکان جهش تحصیلی از پایه دوم به چهارم و از پایه سوم به پنجم و از پایه چهارم به ششم در مقطع ابتدایی میسر بود و از سال قبل نیز در صورت اخذ رای از کمیسیون استان محل تحصیل و درج شماره و تاریخ آن در سامانه سناد امکان جهشی خواندن از پایه اول به سوم فراهم شده است.در مقطع متوسطه اول نیز امکان جهش تحصیلی از پنجم به هفتم و از هفتم به نهم میسر است.

دانش آموزان متقاضی جهش پایه تحصیلی در مرحله اول باید به مدرسه محل تحصیل خود مراجعه کنند ودرخواست خود را به مدیر مدرسه ارائه نمایند.

در سال 1403 امکان ارائه درخواست از 29 اردیبهشت تا 29 خرداد ماه اعلام شده است.

اما شرایط دانش آموز برای جهشی خواندن طبق اعلام آموزش و پرورش اینگونه است:

نمره دانش‌آموزان ابتدایی در تمامی دروس باید خیلی خوب باشد.

دانش‌آموزان دبیرستانی باید معدل و نمرات بالایی داشته باشند.

داوطلبان باید در آزمون ارزیابی ذهنی و سنجش هوش تست هوش یا  IQ شرکت کنند. حداقل نمره داوطلبان در این آزمون می بایست بالای 120 باشد.

دانش‌آموز باید در امتحانات جهش تحصیلی پایه  که در شهریور ماه هر سال  برگزار می‌گردد نیز شرکت نموده و نمره قبولی کسب کند.

نکته حائز اهمیت این است که اگر دانش‌آموزی قبلاً جهش تحصیلی انجام داده و می‌خواهد مجدداً در پایه دیگری جهش تحصیلی داشته باشد باید رای جداگانه از کمیسیون استان اخذ نماید.

مراحل فرایند ثبت نام نیز از سوی مدیران به این شکل است که مدیران با مراجعه به سامانه سناد اطلاعات دانش آموز را ثبت کرده و نمونه کاربرگ مربوط را پر می کنند وپس از پرداخت هزینه مربوط به آزمون سنجش هوش، نوبت سنجش دریافت می کنند و دانش آموز را به پایگاه تخصصی سنجش استان یا منطقه ارجاع می دهند.

پس از ارزیابی و سنجش هوش دانش آموز و اعلام نتیجه از طریق سامانه مربوطه  دانش آموز در کلاسهای آمادگی مدرسه شرکت کرده و در آزمون جهش تحصیلی پایان شهریور شرکت می کند و در صورت کسب نمره به پایه بالاتر راه پیدا خواهد کرد.

چند نکته تکمیلی طبق دستورالعمل آموزش و پرورش برای جهش تحصیلی:

 دانش‌آموزانی که قبلا یک بار جهش تحصیلی داشته‌اند می‌توانند مجدداً از این طرح استفاده کنند، با این تفاوت که ثبت نام مجدد در جهش تحصیلی، نیازمند حدنصاب بهره هوشی بیشتری می باشد. علاوه بر این لازم است تا پرونده این افراد در کمیسیون خاص استان مورد بررسی و تایید قرار گیرد تا داوطلبان بتوانند برای بار دوم جهش تحصیلی داشته باشند.

در صورتی که دانش‌آموزی از مقطع ابتدایی، متقاضی جهش در چند پایه باشد، پرونده او باید از طریق مدرسه به معاونت آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش ارسال شود. پس از بررسی پرونده، تعداد پایه های مورد موافقت به شورای عالی آموزش و پرورش اعلام می‌شود تا این شورا دانش آموز را برای ارزیابی ذهنی و روانی و برگزاری تست هوش به سازمان استثنایی ارجاع دهد. پس از تعیین نتیجه ارزیابی هوش دانش آموز، نتیجه آن به صورت محرمانه به شورا اطلاع رسانی می‌شود.

دانش‌آموزانی که در سال‌های گذشته متقاضی جهش تحصیلی بوده‌اند و حداقل امتیاز لازم را کسب نکرده اند چنانچه تقاضای مجدد برای شرکت در این طرح را داشته باشند، می‌توانند با پرداخت وجه مطابق با دستورالعمل مالی برنامه سنجش سال 1403، مجددا مورد ارزیابی قرار گیرند.

این قوانین و مراحل اولیه برای ثبت‌نام و پیگیری جهش تحصیلی دانش‌آموزان توانمند است. در بخش بعدی دربارۀ مزایا و معایب جهشی خواندن نکاتی را ارائه خواهیم داد.

نویسنده مطلب : مهندس جلال سلیمی