معرفی رشته حقوق، گرایش‌ها و شرایط تحصیل در آن

همان‌طور که تجربه نشان داده است و همۀ ما می‌دانیم رشتۀ حقوق یکی از رشته‌های جذاب علوم انسانی است. رشته‌ای که بسیاری از دانش‌آموزان در آستانۀ کنکور و انتخاب رشته، حتماً به آن، به‌عنوان گزینۀ مورد‌علاقه‌شان فکر می‌کنند. حتی گاهی پدرها و مادرها رشتۀ حقوق را به فرزند خود پیشنهاد می‌دهند، چون می‌دانند که با ورود به این حوزه آیندۀ شغلی بسیار خوبی در انتظار فرزندشان است. البته، گاهی هم والدین در مسیر زندگی دچار مشکلاتی در جامعه می‌شوند که برای حل‌وفصل آنها در مسیر حقوقی قرار می‌گیرند، از این رو، اهمیت شغل وکالت را به‌خوبی درک می‌کنند. دلیل غالب این علاقه‌مندی و جذابیت این است که رشتۀ حقوق واقعاً کاربردی است. ما در این مقاله تلاش می‌کنیم تا درخصوص رشتۀ حقوق و گرایش‌های رشتۀ حقوق و شرایط تحصیل در این رشته به شما دوستان و همراهان گرامی اطلاعات کافی بدهیم، پس تا پایان این مقاله با ما همراه باشید و از اطلاعات مفید این مقاله استفاده کنید.

رشته حقوق یکی از بهترین و پرطرفدارترین رشته‌های علوم انسانی نه‌تنها در ایران بلکه در جهان به شمار می‌رود که در هنگام انتخاب رشته، در بین دانش‌آموزان، علاقه‌مندان بسیاری دارد. رشته‌ای که در بین رشته‌های انسانی علاوه بر محبوبیت از آیندۀ شغلی خوبی هم برخوردار است.

 

رشته حقوق چیست؟

رشته حقوق، رشتۀ بسیار گسترده‌ای است که در زندگی مردم و دولت‌ها به‌شکل گسترده‌ای به چشم می‌خورد و در روابط روزمرۀ زندگی به‌طور قابل ملاحظه‌ای مشاهده می‌شود. کسی که در این رشته تحصیل کند با کمی همت و تلاش و کوشش می‎‌تواند وکیل شود تا توانایی دفاع از حقوق پایمال‌شدۀ دیگران را به‌دست آورد. اگر شما به داشتن شغل وکالت علاقه‌مند هستید، باید تحصیلات آن را دشته باشید. دانش‌آموزان پس از قبولی در آزمون و انتخاب رشته حقوق، مبانی فلسفی و نظری حقوق را می‌خوانند و نسبت به کلیاتی درخصوص علم حقوق آگاهی پیدا می‌کنند، و رفته‌رفته درس‌های رشتۀ حقوق تخصصی می‌شود.

درواقع، رشتۀ حقوق به دو قسمت حقوقِ عمومی و خصوصی تقسیم می‌شود. حقوقِ عمومی مربوط به روابط میان دولت و مردم است و مباحثی را درخصوص روابط دولت با مردم و روابط دولت‌ها با یکدیگر و روابط دولت‌ها با سازمان‌های بین‌الملل در حیطۀ روابط بین‌الملل بیان می‌کند و حقوق خصوصی درمورد روابط خصوصی مردم است. مباحثی مانند قراردادها، معاملات و روابط اشخاص در حیطۀ حقوق خصوصی قرار می‌گیرند. البته شاخۀ دیگری از رشتۀ حقوق به‌نام حقوق روابط بین‌الملل نام‌گذاری شده است. دانشجویان رشتۀ حقوق در دورۀ لیسانس کلیاتی از حقوق خصوصی و عمومی را می‌خوانند.

گرایش‌های رشته حقوق

درخصوص گرایش‌های رشته حقوق باید بدانید که این رشته گرایش‌های مختلفی دارد، ازجمله گرایش حقوق خصوصی. همان‌طور که از نام این گرایش مشخص است، این گرایش درمورد حقوق حاکم بر روابط افراد با یکدیگر است، مسائلی مانند ازدواج، قراردادها، طلاق، ارث و وصیت از‌جمله موارد حقوق خصوصی هستند.

گرایش دیگر رشتۀ حقوق، گرایش حقوق جزا و جرم‌شناسی است، در این گرایش، تمرکز روی حقوق مربوط به جرایمی مانند قتل، ضرب و جرح، توهین و سرقت است که مجازات این جرایم شامل زندان، اعدام و... می‌شود. گرایش دیگر این رشته، گرایش حقوق عمومی است؛ حقوقی که در حیطۀ روابط حکومت و مردم تعریف می‌شود. در این گرایش، مواردی مانند وظایف سازمان‌ها، انتخابات و... مورد بررسی قرار می‌گیرد.

گرایش حقوق بشر هم از دیگر گرایش‌های رشته حقوق است و مواردی مانند حقوق انسان، آزادی، ممنوعیتِ شکنجه و نژادپرستی و... را شامل می‌شود و همچنین گرایش مالکیت فکری نیز از دیگر گرایش‌های رشتۀ حقوق است که شامل حقوق مالکیت در حق تألیف، حق اختراع، حق تاجران و... را دربرمی‌گیرد.

موفقیت شما در رشتۀ حقوق بستگی به علاقه و استعداد و توانایی فردی شما دارد. اگر انسانی طرفدار عدالت و علاقه‌مند به کمک کردن و دفاع از حقوق پایمال‌شدۀ دیگران هستید و این توانایی و علاقه را در خودتان می‌بینید، و همچنین، جسارت، قدرت استدلال، خلاقیت و فن بیان خوبی دارید، تردید نکنید که در این رشته موفق خواهید شد. پس کمربندتان را محکم ببندید و برای تلاش مستمر آماده شوید. رشتۀ حقوق به‌دلیل جایگاه اجتماعی و اعتبار شغل وکالت و همچنین به‌دلیل کسب درآمد بالا طرفداران بسیاری دارد. البته فراموش نکنید که شما برای ورود به این رشته و برای رسیدن به شغل وکالت رقبای زیادی خواهید داشت.

بیشتر بدانید: معرفی رشته روان‌شناسی

شرایط تحصیل در رشته حقوق چیست؟

درحقیقت، دانش‌آموزانی که دارای دیپلم انسانی هستند، به‌راحتی می‌توانند در کنکور انسانی شرکت کنند و رشتۀ حقوق را انتخاب کنند، اما دانش‌آموزانی که دیپلم علوم تجربی و ریاضی دارند، تنها در صورتی می‌توانند در رشتۀ حقوقِ دانشگاه‌های دولتی تحصیل کنند که در کنکور گروه انسانی شرکت کرده باشند. البته لازم به ذکر است که به‌‎دلیل رقابت شدید میان داوطلبان رشتۀ حقوق، قبولی در این رشته، نیاز به تلاش و برنامه‌ریزی دقیق دارد. اما نگران نباشید، اگر با برنامه‌ریزی دقیق پیش بروید، حتماً نتیجه خواهید گرفت. به‌عنوان نمونه، در سال تحصیلی 1398 یک داوطلب در رشتۀ حقوقِ دانشگاه شهید بهشتی با رتبۀ کشوری 108 و تراز 11570 پذیرفته شد.

درس‌های رشته حقوق قبل و در دانشگاه

برای راهیابی به رشته حقوق در دانشگاه، باید توضیح دهیم که ضریب درس‌ها برای این رشته در کنکور اهمیت خاصی دارند و هر درسی جداگانه از ضریب خاصی برخوردار است؛ بر همین اساس، زبان و ادبیات فارسی و درس عربی ضریب 4 دارند، ریاضی ضریب 2 ، اقتصاد ضریب 1، روان‌شناسی و علوم اجتماعی هم ضریب 1 دارند. این درس‌ها، پایۀ درس‌های حقوق در دانشگاه هستند.

زمانی که شما وارد دانشگاه شوید و در رشتۀ حقوق مشغول به تحصیل شوید، دروس عمومی‌ای مانند مبانی نظری اسلام، اخلاق اسلامی، انقلاب اسلامی، تاریخ و تمدن اسلامی، آشنایی با منابع اسلامی، زبان عمومی، ادبیات فارسی و تربیت بدنی خواهید داشت و دروس اختصاصی‌تان شامل مقدمۀ علم حقوق، حقوق اسلامی1، مبانی علم اقتصاد، مالیۀ عمومی، حقوق جزای عمومی1، حقوق اساسی1، حقوق مدنی1، عربی، مبانی جامعه‌شناسی، حقوق بین‌الملل عمومی، اصول فقه 1 و 2، حقوق تجارت1، حقوق مدنی، متون حقوقی به زبان خارجه، آئین دادرسی، حقوق کار و جرم شناسی و... می‌شوند؛ این‌ها درس‌هایی هستند که در طول 4 سال در دانشگاه خواهید خواند، و به‌طورکلی، حدود 135 واحد درسی عمومی و تخصصی را خواهید گذراند.

رشته حقوق بدون کنکور

در صورتی که بخواهید بدون کنکور وارد رشتۀ حقوق شوید، باید برای تحصیل در رشتۀ حقوق دانشگاه‌های پیام نور و غیرانتفاعی متقاضی می‌شوید. اگر قصد دارید در رشتۀ حقوق، بدون کنکور ثبت‌نام کنید، باید شرایط پذیرش در رشتۀ حقوقِ بدون کنکور را در دانشگاه موردنظرتان به دقت مطالعه کنید، و پس از آن، مدارک خود را به‌صورت الکترونیکی یا حضوری به دانشگاه موردنظر ارائه کنید.

ثبت‌نام در رشتۀ حقوقِ بدون کنکور در برخی از دانشگاه‌ها امکان‌پذیر است. برای اطلاع دقیق از دانشگاه‌هایی که رشتۀ حقوق را بدون کنکور پذیرش می‌کنند باید به سایت سازمان سنجش یا سایت دانشگاه‌ها مراجعه کنید. از آنجایی که، هر دانشگاهی براساس مصوبه، شرایط و زمان پذیرش و ثبت‌نام را بیان می‌کند، شما نیز باید به سایت دانشگاه‌های مختلف مراجعه کنید و از شرایط خاص هر‌کدام جهت ثبت‌نام در رشتۀ حقوقِ بدون کنکور مطلع شوید.

مزایا و معایب رشته حقوق

از مهم‌ترین مزایای رشته حقوق می‌توان به جایگاه اجتماعی و اعتبار بالا و کسب درآمد بالای آن اشاره کرد، اما این مزیت‌ها بستگی به مهارت و توانایی شما دارد. ولی به‌طورکلی، این رشته آیندۀ شغلی و بازار کار خوبی دارد. برخی معتقدند که رشتۀ حقوق از لحاظ آرامش کاری و امنیت روانی سطح پایینی دارد. ممکن است این حرف تا حدودی درست باشد، ولی درنهایت کار در رشتۀ حقوق بستگی به روحیه و شخصیت هر فرد دارد. ممکن است افرادی با شخصیت مقاوم و سرسخت و در عین حال خونسرد در رشتۀ حقوق به‌راحتی کار کنند و هرگز احساس ناراحتی نکنند، اما به هرحال، باید ریسک‌پذیر هم باشید، چون طبیعتاً ممکن است با موضوعاتی مانند جرم و جنایت هم سرکار داشته باشید.

از آنجایی که پذیرش در رشتۀ حقوق در دانشگاه‌های مختلف کشور صورت می‌گیرد، پس جای هیچ نگرانی نیست، اما به‌خاطر داشته باشید که شانس قبولی در رشتۀ حقوق در دانشگاه‌های برترِ کشور پایین است. از نظر امکان ادامۀ تحصیل در مقاطع بالاتر هم جای هیچ نگرانی نیست، شما در صورت تمایل می‌توانید رشتۀ حقوق را در مرحلۀ فوق لیسانس و دکتری ادامه دهید یا حتی برای مقاطع بالاتر به کشورهای دیگر مهاجرت کنید. در صورتی که به تحصیل در رشتۀ حقوق واقعاً علاقه‌مند هستید، به مشکلات فکر نکنید و هدفتان را دنبال کنید و تلاش کنید تا به نتیجه برسید.

بیشتر بدانید: معرفی رشته انسانی

بازار کار و میزان درآمد رشته حقوق

درحقیقت، پیدا کردن کار در رشتۀ حقوق کمی سخت است، زیرا افراد بسیاری در رشته حقوق تحصیل می‌کنند که خواهان شغل وکالت هستند. برای وکیل شدن، پس از تحصیل در رشتۀ حقوق باید در آزمون وکالت شرکت کنید. و پس از قبولی در آزمون وکالتِ وکلای دادگستری، باید یک مصاحبۀ شفاهی را پشت ‌سر بگذارید. پس از قبولی در آزمون کتبی و مصاحبه باید دو سال کارآموزی را بگذرانید تا موفق به دریافت پروانۀ وکالت شوید.

داشتن پروانۀ وکالت، امتیاز بزرگی است، چون شما با داشتن این پروانه می‌توانید در شهرداری، دادگستری، شرکت‌های خصوصی، بانک‌ها مشغول به کار شوید. همچنین می‌توانید یک دفتر حقوقی داشته باشید و با ارائۀ مشاورۀ حقوقی، حق مشاوره دریافت کنید و وکالت امور را به‌دست بگیرید یا سردفتری اسناد رسمی را بر عهده بگیرید. البته در صورتی که شما تا دکترا به تحصیل ادامه دهید و مدرک دکترا اخذ کنید، علاوه بر مواردی که در بالا ذکر شد، می‌توانید در دانشگاه مشغول به کار و تدریس شوید.

جمع‌بندی

به‌طور‌کلی، رشته حقوق، رشتۀ بسیار کاربردی و مفیدی است که در تمام جوامع بشری به‌شدت مورد نیاز است، به همین دلیل، این رشته برای بسیاری از افراد جذابیت دارد و طرفداران بسیاری دارد. تصور کنید در دادگاه بایستید و با استناد به قانون از حقوق یک مظلوم دفاع کنید و نگذارید حقش پایمال شود. طبیعی است که داشتن چنین اراده و انگیزه‌ای کافی است تا شما تمام سختی‌ها را برای قبولی در رشتۀ حقوق با جان و دل بپذیرید. ما در این مقاله تلاش کردیم تا رشتۀ حقوق و گرایش‌های آن را به شما معرفی کنیم و درخصوص مزایا و معایب آن توضیحاتی ارائه دهیم. البته با اینکه رشتۀ حقوق پرطرفدار و رقابت در آن سنگین است، اما درنهایت با تحصیل در آن می‌توانید به شغل مناسبی دست پیدا کنید. بنابراین، ارزشش را دارد که برای رسیدن به هدفِ خود تلاش کنید و در راستای دفاع از حقوق دیگران قدم بردارید. امیدواریم این مقاله برای شما مفید بوده باشد. ما را از نظرات خود مطلع کنید.