معرفی رشته روان‌شناسی، گرایش‌ها و شرایط تحصیل در آن

رشته روان‌شناسی، علمی است که موضوع اصلی آن روح و روان انسان است. انسان موجود پیچیده‌ای است که در دو بعد جسم و روح، گاهی دچار بیماری می‌شود و نیاز به درمان دارد؛ زمانی که انسان از لحاظ روحی دچار بیماری می‌شود، تشخیص و درمان آن پیچیده است و نیاز به یک متخصص روان‌شناس، به‌شدت احساس می‌شود.

تصور کنید زمانی که دست یک انسان توسط یک وسیلۀ تیز بریده می‌شود، خود فرد و اطرافیان به سرعت متوجه محل خونریزی می‌شوند و به سرعت تمام کمک‌های اولیه را در جهت قطع خونریزی و درمان و بهبود زخم انجام می‌دهند، اما زمانی که یک فرد از لحاظ روحی دچار مشکلاتی می‌شود و از لحاظ رفتاری و خلق و خو دچار مشکل می‌شود، خود فرد و اطرافیان او دچار سردرگمی می‌شوند، ممکن است زمان زیادی بگذرد ولی آن‌ها توانایی حل مشکل را ندارند مگر این که به یک متخصص روانشناس مراجعه کنند و از راهنمایی و مشاوره متخصص روان‌شناس استفاده کنند، این‌جا است که اهمیت نقش یک متخصص روان‌شناس مشخص می‌شود.

در این مقاله تلاش می‌کنیم رشته روان‌شناسی و گرایش‌ها و شرایط انتخاب رشته روان‌شناسی را به شما دوست و همراه گرامی معرفی کنیم، پس تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.

انتخاب رشته روان‎شناسی و ادامه تحصیل برای تمام افرادی که دیپلم انسانی، ریاضی، تجربی و حتی فنی و حرفه‌ای دارند، امکان‌پذیر است.

 

رشته روانشناسی چیست؟

رشته روان‌شناسی علمی است که بر اساس مطالعه، تحقیق و پژوهش به بررسی روان انسان و فرآیند ذهنی و رفتاری انسان می‌پردازد. بررسی هوش و شخصیت، رفتار، هیجان و حافظه از جمله مواردی است که در رشته روان‌شناسی مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد.

یک روان‌شناس با بررسی رفتار و تغییرات رفتاری و عواملی مانند ژنتیک، عوامل محیطی و فشارهای اجتماعی اختلالات روانی انسان را معالجه می‌کند و در صورتی که در کنار رفتار درمانی و مشاوره نیاز به درمان دارویی باشد، بیمار را به روان‌پزشک ارجاع می‌دهد تا بیمار در مسیر صحیح درمان قرار بگیرد و بهترین نتیجه را دریافت کند.

تمام انسان‌ها تلاش می‌کنند تا زندگی خوبی داشته باشند، داشتن یک زندگی رضایت‌بخش و دوست‌داشتنی، سرشار از موفقیت و شادی آرزوی هر فردی است. داشتن روابط عاطفی سالم در خانواده میان پدر و مادر و فرزندان بسیار اهمیت دارد، چون خانواده نقش بسیار مهمی در تربیت یک انسان سالم دارد و در گام بعدی، تک‌تک افراد جامعه را تشکیل می‌دهند، داشتن روابط و رفتارهای سالم در جامعه هم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، پس هر فردی همان‌طور که به سلامت جسمانی خود و اطرافیان اهمیت می‌دهد، باید به سلامت روح و روان هم اهمیت بدهد و این جا است که اهمیت نیاز به متخصص روان شناس مشخص می‌شود.

رشته روان‌شناسی جز رشته‌های پرطرفدار و جذاب است و چون علاوه بر فارغ‌التحصیلان رشته انسانی، فارغ‌التحصیلان رشته تجربی و ریاضی هم می‌توانند این رشته را انتخاب کنند و در دانشگاه رشته روان‌شناسی را ادامه بدهند، رقابت بین علاقه‌مندان به رشته روان‌شناسی دشوار است، اما نترسید اگر واقعا به این رشته علاقه دارید، جا نزنید و برای رسیدن به هدف یعنی رشته روان‌شناسی حسابی تلاش کنید.

شما دوست محترم علاقه‌مند به رشته روان‌شناسی، لازم است توجه کنید که در دفترچه راهنمای ثبت‌نام و شرکت در آزمون سراسری 1400 در قسمت رشته‌های تحصیلی گروه آزمایشی علوم انسانی به تفکیک زیرگروه‌ها و ضریب مواد آزمون اختصاصی در هر زیرگروه مشخص شده است، در قسمت گروه آزمایشی علوم انسانی ضریب دروس در رشته روان‌شناسی برای درس ریاضی 3، اقتصاد 2، زبان وادبیات فارسی 2، عربی 1، تاریخ و جغرافیا 1، فلسفه و منطق 2، علوم اجتماعی 3 و روان‌شناسی 3 است. برای شرکت در کنکور سراسری و انتخاب رشته حتما به دفترچه راهنمای شرکت در آزمون سراسری مراجعه کنید و ضریب دروس امتحانی را در رشته روان‌شناسی به دقت مطالعه کنید و زمانی که برای کنکور سراسری آماده می‌شوید، وقت و تمرکز بیشتری روی درس روان‌شناسی و دیگر دروسی که از ضریب بالاتری دارند، بگذارید.

بیشتر بدانید: معرفی رشته تجربی

گرایش‌های رشته روانشناسی

رشته روان‌شناسی در مقطع کارشناسی دارای چهار گرایش است که عبارتند از: گرایش روان‌شناسی بالینی، روان‌شناسی کودکان استثنایی، روان‌شناسی صنعتی و روان‌شناسی سازمانی و عمومی. حتما برای شما دانش‌آموز و همراه گرامی این سوال پیش می‌آید که هر یک از این گرایش‌ها در چه زمینه‌ای است؟! برای آشنایی بیشتر شما همراه گرامی در خصوص هر یک از گرایش‌های رشته روان‌شناسی توضیح می‌دهیم.

• گرایش روان‌شناسی عمومی

در واقع پایه رشته روان‌شناسی این گرایش به طور کلی مشکلات روانی، ذهنی، هوشی، یادگیری و اختلالات شخصیتی را بررسی می‌کند. لازم است بدانید افراد علاقه‌مند به رشته روان‌شناسی در صورتی که دیپلم رشته علوم تجربی دارند با تمرکز روی درس ریاضی و روان‌شناسی و زیست‌شناسی و زبان انگلیسی نتیجه بهتری خواهند گرفت؛ زیرا این دروس در رشته روان‌شناسی بسیار اهمیت دارد، جهت کسب اطلاعات بیشتر دفترچه راهنمای شرکت در آزمون سراسری را به دقت مطالعه بفرمایید.

• گرایش روان‌شناسی بالینی

در این گرایش طیف وسیعی از مشکلات رفتاری و سلامت روان مورد بررسی قرار می‌گیرد. بررسی آسیب‌های روانی شدید، ناسازگاری فکری، عاطفی، روانی، اجتماعی و رفتاری در حیطه تخصص روان‌شناس بالینی است. روان‌شناس بالینی در درمان افسردگی، اضطراب و وسواس تخصص دارد.

• گرایش روان‌شناسی کودکان استثنایی

در واقع برای درک بهتر این گرایش باید بدانیم کودکان استثنایی چه کسانی هستند، کودکان استثنایی در زمینه خلقی، رفتاری، حسی، حرکتی و ذهن و هوش، تفاوت‌هایی با همسالان خود دارند به این معنا که ممکن است کم‌هوش یا بسیار تیزهوش باشند و یا مشکلاتی در حرکت و احساسات باشند، ممکن است مشکلاتی مانند بیش‌فعالی یا اوتیسم داشته باشند که این مشکلات والدین کودکان استثنایی را دچار نگرانی و تشویش می‌کند و در نهایت والدین برای بهبود عملکرد این کودکان استثنایی نیاز به مشاوره و راهنمایی یک روان‌شناس متخصص روان‌شناسی بالینی دارند.

• گرایش روان‌شناسی صنعتی و سازمانی

گرایشی است که علم روان‌شناسی را در زمینه سازمان‌ها اجرا می‌کند. در این شاخه از رشته روان‌شناسی تمرکز روی سازمان و کارکنان است. در واقع هدف این گرایش بهبود عملکرد کارکنان و حفظ سلامت روان در محیط کار است. مطالعه رفتار کارکنان، برگزاری دوره‌های رهبری سازمان، مطالعه و درک رفتار کارکنان در محیط کار در گرایش روان‌شناسی صنعتی از اهمیت ویژه‌‎ای برخوردار است.

شرایط خواندن رشته روانشناسی

انتخاب رشته روان‎شناسی و ادامه تحصیل برای تمام افرادی که دیپلم انسانی، ریاضی، تجربی و حتی فنی و حرفه‌ای دارند، امکان‌پذیر است و مشکل و مانعی برای ورود به رشته روان‌شناسی ندارید، فقط کافی است به ضریب دروس که در دفترچه راهنمای آزمون سراسری آمده است، توجه کنید و به‌خوبی برنامه‌ریزی کنید و تست بزنید تا کنکور را به خوبی پشت سر بگذارید و رتبه و تراز مناسب را کسب کنید. برای تست زدن سعی کنید از تست‌های طبقه‌بندی شده استفاده کنید. به‌عنوان نمونه در سال 99 رتبه کشوری 14334 با تراز 8955 در رشته روان‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی پذیرفته شد. رشته روان‌شناسی در دانشگاه در سه مقطع تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری امکان‌پذیر است.

مزایا و معایب رشته روانشناسی

مزیت‌های رشته روان‌شناسی بسیار زیاد است، شما این فرصت را خواهید یافت که به دیگران کمک کنید و درکنار داشتن یک مطب درآمد خوبی هم داشته باشید، البته درآمد بالا بستگی به مهارت و تجربه و شهرت یک روان‌شناس دارد. اگر فردی هستید که چالش‌ها را با آغوش باز می‌پذیرید، پس تردید نکنید که کار در این رشته برای شما لذت‌بخش خواهد بود. از سوی دیگر داشتن اطلاعات تخصصی در زمینه روان‌شناسی سبب می‌شود، شما نسبت به دیگر افراد که فاقد تخصص روان‌شناسی هستند، آرامش ذهنی و روحی بیشتری داشته باشید.

از معایب تحصیل در رشته روان‌شناسی می‌توان به فشار روحی اشاره کرد، فردی که متخصص روان‌شناسی است، در زمان درمان مشکلات روحی بیماران و مراجعین خود دچار فشار روحی می‌شود. هم‌چنین به خاطر داشته باشید که برای تحصیل در رشته روان‌شناسی باید کمربند خود را محکم ببندید و زمان طولانی را به تحصیل مشغول باشید، حدود چهار سال در لیسانس و دو سال در فوق لیسانس و سپس چهار سال در دکتری تحصیل کنید تا واقعا در این رشته به یک دکتر متخصص روان‌شناس تبدیل شوید، البته با مدرک فوق لیسانس هم می‌توانید مطب داشته ‌باشید، ولی در نهایت بهتر است تا دکترا ادامه دهید. اما اگر واقعا به این رشته علاقه دارید، سختی راه برای شما آسان خواهد شد و ارزش دارد برای هدف خود بجنگید.

بیشتر بدانید: معرفی رشته پزشکی

بازار کار و آینده شغلی رشته روانشناسی

بازار کار و آینده شغلی رشته روان‌شناسی بستگی به شرایط دارد و خیلی قابل پیش‌بینی نیست، برخی معتقدند که رشته روان‌شناسی هنوز در ایران کاملا پذیرفته نشده و مردم خیلی تمایلی به مراجعه ندارند و یا مشکلات مالی سبب می‌شود مردم کمتر به روان‌شناس مراجعه کنند، اما در همین شرایط هم بسیاری از روان‌شناسان در ایران بازار کار خوبی دارند، پس جای نگرانی نیست امیدوار باشید و به سمت هدف خود حرکت کنید.

متخصص روان‌شناس حداقل با مدرک کارشناسی ‌ارشد می‌تواند از سازمان روان‌شناسی مجوز دریافت کند و مطب داشته باشد یا در کلینیک مشغول به کار شود یا به‌عنوان کارشناس این رشته در مراکزی مانند سازمان بهزیستی، شهرداری، زندان‌ها، نیروی انتظامی و کانون اصلاح و تربیت و یا مشاور تحصیلی در آموزش و پرورش مشغول به کار شود. در صورتی که تا دکتری ادامه دهید، می‌توانید علاوه بر داشتن کلینیک یا مطب به‌عنوان عضو هیأت علمی در دانشگاه مشغول به تدریس شوید و درآمد خوبی داشته باشید.

جمع‌بندی

رشته روان‌شناسی برای اغلب افراد رشته جذاب و دوست‌داشتنی است و دارای گرایش‌های مختلفی مانند روان‌شناسی بالینی، عمومی، کودکان استثنایی و صنعتی و سازمانی است و به همین دلیل افراد زیادی داوطلب شرکت در این رشته هستند، از سوی دیگر امکان تحصیل در این رشته برای تمام افراد فراهم است و افراد بسیاری از رشته‌های مختلف وارد این رشته می‌شوند.

با گذر زمان نیاز به این رشته بیشتر احساس می‌شود و همین نیاز روزافزون سبب بهبود بازار کار رشته روان‌شناسی می‌شود. ادامه تحصیل در این رشته فراهم است و در تمامی دانشگاه‌های ایران از جمله دولتی، دانشگاه آزاد و پیام نور و غیرانتفاعی امکان‌پذیر است. تنها موردی که ممکن است سخت باشد، این است که در صورتی که بخواهید تا دکتری ادامه دهید، سال‌های زیادی را باید مشغول تحصیل باشید. اما این مسأله برای کسی که علاقه‌مند به رشته روان‌شناسی مشکلی ندارد. در نهایت برای شما همراه گرامی آرزوی موفقیت می‌کنیم و خوشحال می‌شویم نظرات خود را با ما در میان بگذارید.