معرفی رشته مهندسی رباتیک و بازار کار آن

رشته مهندسی رباتیک یکی از رشته‌های مهندسی پیشرفته است که به طراحی، ساخت، برنامه‌ریزی و کنترل ربات‌ها می‌پردازد. رباتیک یک رشته چندتخصصی است که علاوه بر مهندسی مکانیکی، الکترونیک، کامپیوتر و کنترل، از علوم هوش مصنوعی و بینایی ماشین نیز بهره می‌برد. رشته مهندسی رباتیک با استفاده از اصول مهندسی طراحی و ساخت ربات‌هایی را که به‌طور خودکار عمل می‌کنند، مورد بررسی و پژوهش قرار می‌دهد. در این رشته، دانشجویان با استفاده از دانش خود در زمینه‌های مختلف، توانایی طراحی و ساخت ربات‌های پیشرفته را پیدا می‌کنند. برای آشنایی بیشتر با این رشتۀ جذاب در ادامه مطلب همراه ما باشید.

رشته مهندسی رباتیک چیست؟

در رشته مهندسی رباتیک، دانشجویان با مفاهیم و ابزارهای مربوط به طراحی و ساخت ربات‌های هوشمند، کنترل حرکت ربات‌ها، بینایی ماشین و پردازش تصویر، شبکه‌های کامپیوتری و اینترنت اشیاء آشنا می‌شوند. همچنین در این رشته، دانشجویان با استفاده از نرم‌افزارهای مختلف، مدل‌سازی و شبیه‌سازی ربات‌ها را آموزش می‌بینند.

از رشته مهندسی رباتیک، بعد از انتخاب رشته، فارغ‌التحصیلان می‌توانند در بخش‌های مختلفی از صنایع و شرکت‌ها کار کنند. این شامل صنایع خودروسازی، الکترونیک، فضایی، پزشکی، کشاورزی، نفت و گاز، معدنی، ساختمانی، خدماتی و ... می‌شود. همچنین، مهندسان رباتیک در شرکت‌هایی که در زمینه تحقیق و توسعه روبات‌ها فعالیت می‌کنند، نیز به دنبال دانشجویان و فارغ‌التحصیلان این رشته هستند. فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی رباتیک در کشور ما نیز می‌توانند کار کنند. در ایران نیز شرکت‌هایی در زمینه تولید و توسعه ربات‌ها فعالیت می‌کنند و به دنبال دانشجویان و فارغ‌التحصیلان این رشته هستند. همچنین، صنایع مختلفی مانند صنایع خودروسازی، الکترونیک، کشاورزی، معدنی، ساختمانی و ... در کشور ما فعالیت دارند و به دنبال فارغ‌التحصیلان با تخصص‌های مختلف هستند، از جمله فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی رباتیک.

مسیر تحصیلی مهندسی رباتیک

برای ورود به رشته مهندسی رباتیک، دانشجویان باید در دوره کارشناسی ارشد یا دکتری، رشته مهندسی رباتیک را انتخاب کنند. هنگام ورود به دوره کارشناسی ارشد، دانشجویان باید دارای مدرک کارشناسی مهندسی مکانیک، الکترونیک، کامپیوتر و یا مهندسی برق باشند. همچنین برای ورود به دوره دکتری، دانشجویان باید دارای مدرک کارشناسی ارشد در رشته مهندسی رباتیک باشند.

در دوره کارشناسی ارشد و دکتری، دانشجویان با درس‌های نظری و عملی در زمینه‌های مختلف مانند مکانیک، الکترونیک، کنترل، هوش مصنوعی، بینایی ماشین، نرم‌افزار و ... آشنا می‌شوند. انتخاب رشته دانشگاه، در این دوره‌ها، دانشجویان با استفاده از دانش خود، توانایی طراحی و ساخت ربات‌های پیشرفته را پیدا می‌کنند.

در دوره کارشناسی ارشد، دانشجویان علاوه بر درس‌های پایه، دروس تخصصی از جمله طراحی و ساخت ربات‌ها، کنترل حرکت ربات‌ها، بینایی ماشین، هوش مصنوعی و ... را پاس می‌دهند. همچنین، در این دوره، دانشجویان می‌توانند در کارگاه‌های عملی و پروژه‌های تحقیقاتی، تجربه کاری در زمینه طراحی و ساخت ربات‌ها را تجربه کنند.

در دوره دکتری، دانشجویان با پژوهش در زمینه‌های پیشرفته‌تری مانند هوش مصنوعی، کنترل هوشمند، سیستم‌های بینایی ماشین و ... آشنا می‌شوند و می‌توانند پروژه‌های پژوهشی خود را در این زمینه‌ها انجام دهند.

بعد از فارغ‌التحصیلی، افراد می‌توانند در صنایع مختلف و شرکت‌های مختلف کار کنند و یا به‌عنوان محققان و پژوهشگر در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی فعالیت کنند. همچنین، فارغ‌التحصیلان می‌توانند به عنوان کارآفرین، شرکت‌های خود را در زمینه تولید و توسعه ربات‌ها تأسیس کنند.

با توجه به پیشرفت فناوری و رباتیک، بازار کار برای فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی رباتیک بسیار گسترده است. فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در صنایع مختلفی مانند صنایع خودروسازی، الکترونیک، فضایی، پزشکی، کشاورزی، نفت و گاز، معدنی، ساختمانی، خدماتی و... کار کنند. همچنین، شرکت‌هایی که در زمینه تحقیق و توسعه ربات‌ها فعالیت می‌کنند، نیز به دنبال دانشجویان و فارغ‌التحصیلان این رشته هستند. بنابراین، فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی رباتیک در بازار کار بسیار طرفدار دارند و می‌توانند در بخش‌های مختلفی از صنایع و شرکت‌ها کار کنند. همچنین، با توجه به رشد بسیار سریع صنعت رباتیک در سال‌های اخیر، بازار کار برای افرادی که در این رشته تحصیل کرده‌اند، در آینده نیز بسیار پررونق خواهد بود.

آیا دوره کارشناسی ارشد و دکتری رشته رباتیک در دانشگاه‌های ایران برگزار می‌شود؟

بله، در دانشگاه‌های ایران نیز دوره‌های کارشناسی ارشد و دکتری در رشته مهندسی رباتیک برگزار می‌شود. در حال حاضر، دانشگاه‌های مختلفی در ایران، این رشته را در سطح کارشناسی ارشد و دکتری ارائه می‌دهند. برخی از دانشگاه‌هایی که در ایران در این زمینه فعالیت می‌کنند شامل دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی اصفهان و دانشگاه صنعتی شاهرود می‌باشند.

بیشتر بدانید: معرفی و لیست دانشگاه‌های دولتی ایران

در این دانشگاه‌ها، دانشجویان می‌توانند با مدرک کارشناسی مهندسی مکانیک، الکترونیک، کامپیوتر و یا برق، در دوره کارشناسی ارشد و دکتری رشته مهندسی رباتیک ثبت نام کنند. در این دوره‌ها، دانشجویان با درس‌های نظری و عملی در زمینه‌های مختلفی مانند مکانیک، الکترونیک، کنترل، هوش مصنوعی، بینایی ماشین، نرم‌افزار و ... آشنا می‌شوند. همچنین، در این دوره‌ها، دانشجویان می‌توانند در کارگاه‌های عملی و پروژه‌های تحقیقاتی، تجربه کاریدر زمینه طراحی و ساخت ربات‌ها را تجربه کنند.

دانشگاه‌های ایران در زمینه پژوهش و توسعه رباتیک نیز فعالیت دارند و در این زمینه پروژه‌های مختلفی انجام می‌دهند. همچنین، از طریق همکاری با صنایع مختلف، دانشگاه‌ها در زمینه طراحی و ساخت ربات‌های صنعتی، خدماتی و پزشکی همکاری می‌کنند.

بنابراین، اگر شما به دنبال تحصیل در رشته مهندسی رباتیک هستید، می‌توانید در دانشگاه‌های ایران نیز به دنبال این دوره‌ها بگردید.

رشته رباتیک در هنرستان

رشته رباتیک در لیست هنرستان‌ها بسیار کمیاب است و تنها در برخی هنرستان‌های تخصصی علوم و فناوری وجود دارد. علت این موضوع، نیاز به تجهیزات پیشرفته و دانش فنی بالا در این رشته است. اما، در برخی هنرستان‌های تخصصی علوم و فناوری، دروس مختلفی در زمینه رباتیک به عنوان یکی از دروس اختیاری برای دانش‌آموزان ارائه می‌شود. این دروس می‌تواند شامل طراحی و ساخت ربات‌های ساده با استفاده از قطعات الکترونیکی و نرم‌افزارهای مختلف، برنامه‌نویسی ربات‌ها وکنترل حرکت آن‌ها و همچنین معرفی به پایگاه‌های داده‌ای برای برنامه‌نویسی ربات‌ها و هوش مصنوعی، باشد.

در این دروس، دانش‌آموزان با تکنولوژی‌های رباتیک آشنا می‌شوند و با استفاده از قطعات الکترونیکی و نرم‌افزارهای مختلف، به طراحی و ساخت ربات‌های ساده می‌پردازند. همچنین، در این دروس، دانش‌آموزان می‌توانند با کنترل حرکت ربات‌ها و برنامه‌نویسی آن‌ها آشنا شوند و همچنین با مفاهیم پایگاه‌های داده‌ای برای برنامه‌نویسی ربات‌ها و هوش مصنوعی، آشنا شوند. این دروس می‌توانند برای دانش‌آموزانی که به علوم و فناوری علاقه‌مند هستند، فرصت خوبی برای آشنایی با رشته رباتیک، تجربه کاری در این زمینه و توسعه مهارت‌های فنی باشد.

بنابراین، اگر در قصد رفتن به هنرستان را دارید، در انتخاب رشته نهم به دهم دقت لازم را به عمل آورید چون علاقه‌به علوم و فناوری باعث هدایت شما به رشته موردنظرتان می‌شود و می‌توانید به دنبال دروس ارائه‌شده در زمینۀ رباتیک در هنرستان‌های تخصصی علوم و فناوری باشید. همچنین، می‌توانید با مطالعه و آشنایی با منابع آموزشی در این زمینه، خودآموزی را شروع کرده و با استفاده از کتاب‌ها، ویدئوها، نرم‌افزارها و کارگاه‌های آنلاین، مهارت‌های فنی خود را توسعه دهید. همچنین، می‌توانید به باشگاه رباتیک در هنرستان خود مراجعه کرده و با اعضای این باشگاه همکاری کنید تا در زمینۀرباتیک تجربه کاری کسب کنید.

دانشگاه‌های دارای رشته مهندسی رباتیک

رشته مهندسی رباتیک به دلیل رونق پژوهش‌های علمی و کاربردی در سطح جهانی، در دانشگاه‌های مختلفی در سراسر جهان ارائه می‌شود. در زیر، به برخی از دانشگاه‌های معتبر و مشهور دنیا که رشته مهندسی رباتیک را در سطح کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری ارائه می‌دهند، اشاره می‌کنیم:

در ایران نیز دانشگاه‌های مختلفی رشته مهندسی رباتیک را در سطح کارشناسی ارشد و دکتری ارائه می‌دهند. لیست دانشگاه‌های روزانه و شبانه و برخی از دانشگاه‌هایی که در ایران در این زمینه فعالیت می‌کنند، شامل دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی اصفهان و دانشگاه صنعتی شاهرود می‌باشند. در این دانشگاه‌ها، دانشجویان می‌توانند در دوره کارشناسی ارشد و دکتری رشته مهندسی رباتیک ثبت نام کنند و با درس‌های نظری و عملی در زمینه‌های مختلفی مانند مکانیک، الکترونیک، کنترل، هوش مصنوعی، بینایی ماشین، نرم‌افزار و... آشنا شوند. همچنین، در این دوره‌ها، دانشجویان می‌توانند در کارگاه‌های عملی و پروژه‌های تحقیقاتی، تجربه کار در زمینه طراحی و ساخت ربات‌ها را تجربه کنند.

دروس مهندسی رباتیک

رشته مهندسی رباتیک، درس‌های مختلفی در زمینه‌های مختلفی از جمله رشته ریاضی، مکانیک، الکترونیک، کنترل، هوش مصنوعی، بینایی ماشین، نرم‌افزار و ... را در برمی‌گیرد. در زیر، به برخی از دروس مهندسی رباتیک که در دانشگاه‌های مختلف ارائه می‌شوند، اشاره می‌کنیم:

در کل، دروس مهندسی رباتیک شامل مباحث مختلفی در زمینه مکانیک، الکترونیک، کنترل، هوش مصنوعی، بینایی ماشین و نرم‌افزار است. دانشجویان در این دروس، با مفاهیم پایه و کاربردهای عملی در زمینه‌های مختلف رباتیک آشنا می‌شوند و با استفاده از نرم‌افزارهای مختلف، پروژه‌های تحقیقاتی و کارگاه‌های عملی، مهارت‌های فنی و عملیاتی خود را توسعه می‌دهند.

درآمد رشته مهندسی رباتیک

درآمد مهندسین رباتیک به وابستگی به تخصص، سابقه کار، موقعیت شغلی و مکان کار قابل تغییر است. با این حال، به طور کلی، درآمد مهندسین رباتیک به دلیل تخصص فنی و مهارت‌های مورد نیاز برای طراحی، توسعه و پیاده‌سازی ربات‌های پیشرفته، بالاتر از میانگین درآمد کارکنان بسیاری از رشته‌های دیگر است.

به عنوان مثال، طبق آمار و ارقام سایت Payscale، درآمد مهندسین رباتیک در ایالات متحده آمریکا در حدود 70,000 دلار تا 150,000 دلار در سال است. همچنین، آمار سایت Glassdoorنیز نشان می‌دهد که متوسط ​​درآمد سالانه برای مهندسین رباتیک در ایالات متحده حدود 102,000 دلار است.

بیشتر بدانید: لیست رشته‌های دانشگاهی گروه ریاضی

در کشورهای دیگر نیز، به طور کلی درآمد مهندسین رباتیک به میزان قابل توجهی است و متوسط ​​درآمد سالانه آنها می‌تواند در حدود 50,000 دلار تا 100,000 دلار باشد. همچنین در ایران حدود 7 میلیون تومان ماهیانه متعلق به مهدسین رباتیک است. با توجه به رشد صنعت رباتیک در سراسر جهان و نیاز به مهندسین رباتیک در بسیاری از صنایع، انتظار می‌رود درآمد مهندسین رباتیک در آینده نیز افزایش یابد.

مهندس رباتیک دقیقا در چه زمینه‌هایی فعالیت می‌کند؟

مهندسین رباتیک در زمینه‌های مختلفی فعالیت می‌کنند. این رشته که لایق قرارگیری در  10 رشته برتر گروه ریاضی است، شامل طراحی، توسعه، ساخت و کنترل ربات‌ها و سیستم‌های خودکار است. در زیر به برخی از زمینه‌هایی که مهندسین رباتیک در آنها می‌توانند فعالیت کنند، اشاره می‌کنیم:

1. صنایع خودکار: طراحی و توسعه ربات‌های صنعتی برای کاربردهای مختلف مانند خطوط تولید، جمع‌آوری و بسته‌بندی محصولات، سیستم‌های حمل‌ونقل خودکار، سیستم‌های نظارت و کنترل کیفیت و...
2. پزشکی: طراحی و ساختراع ربات‌های پزشکی برای کاربردهایی مانند جراحی رباتیک، تشخیص و درمان بیماری‌ها، درمان بیماری‌های روانی و...
3. فضا: طراحی و توسعه ربات‌ها و سیستم‌های خودکار برای کاربردهایی مانند اکتشاف فضا، تعمیق در مطالعات فضایی، بررسی سیارات و...
4. کشاورزی: طراحی و توسعه ربات‌ها و سیستم‌های خودکار برای کاربردهایی مانند: کشت و برداشت محصولات، کنترل و مدیریت گیاهان و حیوانات، تشخیص و درمان بیماری‌های گیاهان و ...
5. خدمات شهری: طراحی وتوسعه ربات‌ها و سیستم‌های خودکار برای کاربردهایی مانند: پاکسازی شهری، جمع‌آوری زباله، جمع‌آوری اطلاعات شهری، کنترل ترافیک و...
6. ارتباطات: طراحی و توسعه ربات‌ها و سیستم‌های خودکار برای کاربردهایی مانند ربات‌های ارتباطی و تعاملی، ربات‌های کاربردی در فروشگاه‌ها و مراکز خدماتی، ربات‌های کمکی در موارد اورژانس و...
7. آموزش: طراحی و توسعه ربات‌ها و سیستم‌های خودکار برای کاربردهایی مانند: آموزش‌و‌پرورش، آموزش زبان، آموزش فنی و حرفه‌ای و...

آیا فارغ‌التحصیلان این رشته در کشور ما نیز می‌توانند کار کنند؟

در کل، رشته مهندسی رباتیک در صنایع و بخش‌های مختلفی از جمله صنایع خودکار، پزشکی، فضا، کشاورزی، خدمات شهری، ارتباطات و آموزش می‌توانند فعالیت کنند. در هر یک از این زمینه‌ها، آن‌ها با استفاده از مهارت‌های خود، سعی در طراحی و توسعه ربات‌ها و سیستم‌های خودکار برای بهبود کارایی، کیفیت و سرعت عملیات مورد نیاز در آن زمینه دارند.

همچنین، در کشور ما نیزدر حال حاضر دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی مختلفی در زمینه آموزش و پژوهش در رشته مهندسی رباتیک فعالیت می‌کنند. برخی از دانشگاه‌هایی که در ایران در این زمینه فعالیت دارند شامل دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی و دانشگاه تهران هستند. بنابراین، فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی رباتیک در کشور ما نیز می‌توانند کار کنند و با توجه به رشد بسیار سریع صنعت رباتیک در سال‌های اخیر، بازار کار برای این رشته در کشور ما و در آینده نیز بسیار پررونق خواهد بود.

بیشتر بخوانید: معرفی و لیست دانشگاه‌های آزاد ایران

دورنمای رشته مهندسی رباتیک در آینده

مهندسی رباتیک یک رشته بسیار جذاب و خوب است. در این رشته، دانشجویان با طراحی، ساخت، برنامه‌نویسی و کنترل ربات‌ها و سیستم‌های هوشمند، به ایجاد تکنولوژی‌هایی که به انسان در زندگی روزمره کمک می‌کنند، می‌پردازند.

با پیشرفت فناوری و نیاز به توسعه ربات‌های هوشمند و خودکار، رشته مهندسی رباتیک تبدیل به یک رشته بسیار مهم و پرطرفدار در دنیای امروز شده است. در صنایع پزشکی، ربات‌ها به کنترل دستگاه‌های پزشکی و همچنین ارائه خدمات پزشکی هوشمند کمک می‌کنند.

در کل، رشته مهندسی رباتیک یکی از رشته‌های پرطرفدار و مهم در دنیای فناوری است که دارای چالش‌های فراوانی است. این رشته در آینده نیز با توجه به رشد فناوری و نیاز به توسعه ربات‌های هوشمند و خودکار، اهمیت بیشتری خواهد داشت. بنابراین، اگر شما به طراحی و ساخت ربات‌های هوشمند علاقه‌مند هستید و به دنبال یک رشته پرمنفعت و پرطرفدار در زمینه فناوری هستید، مهندسی رباتیک یکی از گزینه‌های خوبی برای شما خواهد بود.

نویسنده مطلب : زهرا مدرسی