تفاوت هنرستان کاردانش و فنی حرفهای
اولین مرحلۀ ورود به دنیای تخصص که هر فرد با آن مواجه می‌شود، انتخاب رشته نهم به دهم است. دانش‌آموزان برای ورود به دورۀ متوسطه دوم باید یک رشتۀ تخصصی انتخاب کنند تا به این وسیله اولین گام خود برای ورود به دنیای شغل را بردارند. در این مرحله دانش‌آموز بسته به سابقۀ تحصیلی و علاقه‌ای که دارد، می‌تواند در سه شاخه نظری، فنی و حرفهای و کار و دانش حق انتخاب داشته باشد. تقریباً همۀ دانش‌آموزان با تفاوتهای شاخه نظری با سایر شاخه‌ها آشنا هستند. اما در این میان برخی از دانش‌آموزان هستند که شناخت دقیقی از دو شاخه فنی حرفهای و کاردانش ندارند و میان انتخاب دو شاخه‌ی فنی حرفهای و کاردانش نمی‌توانند تصمیم قطعی بگیرند. برای اینکه هر شخص می‌تواند با توجه به علایق و ویژگی‌های خود انتخابی آگاهانه میان این دو شاخه داشته باشد، باید شناخت دقیقی از این دو شاخۀ تحصیلی داشته باشد و مزایا و معایب هر یک را به خوبی بشناسد. در این مقاله می‌خواهیم تفاوتها و شباهت‌های هنرستان کاردانش و فنی حرفهای را بیان کنیم؛ با ما همراه باشید.
در هنرستان کاردانش کارهای عملی و درس‌های کارگاهی بیشتر است و کمتر به دروس تئوری پرداخته می‌شود، در حالی که در هنرستان فنی و حرفهای توازن بیشتری در درس‌های تئوری و عملی وجود دارد.
معرفی هنرستان فنی حرفهای
یکی از مهم‌ترین مدارس کشور، هنرستان‌های فنی حرفهای هستند و رشته‌های بسیار متنوعی در این مدارس تدریس می‌شود. هدف اصلی هنرستان فنی حرفهای تربیت نیروی متخصص و فنی در رشته‌های تحصیلی مختلف و هدایت آن‌ها به بازار کار است. در هنرستان‌های فنی حرفهای بیشتر دروس به صورت عملی و در کارگاه‌ها اجرا می‌شوند و برخی از دروس که عموماً با دروس شاخه نظری مشترک هستند، در کلاس تدریس می‌شوند. برخی از هنرستان‌ها مانند بهترین هنرستان‌های تهران از امکانات آموزشی و رفاهی بیشتری برخوردار هستند و رشته‌های زیادی در آن‌ها ارائه می‌شود.
رشته هنرستان فنی حرفهای دارای چهار گروه صنعت، هنر، خدمات و کشاورزی است. هر کدام از این گروه‌ها دارای زیرگروه‌های مختلفی هستند. در ادامه به معرفی هر یک از این گروه‌ها می‌پردازیم:
- گروه صنعت: این گروه یکی از پرطرفدارترین گروه‌ها به ویژه برای آقایان است. رشته‌های این گروه اغلب شبیه رشته‌های فنی و مهندسی هستند. مکانیک خودرو، ماشین‌ابزار، مکاترونیک، ساختمان، نقشه‌برداری، معدن، تأسیسات، مکانیک موتورهای دریایی، شبکه و نرم‌افزار رایانه، الکترونیک، الکتروتکنیک، الکترونیک و مخابرات دریایی، متالوژی، چاپ، صنایع فلز، سرامیک، صنایع شیمیایی، صنایع نساجی و صنایع چوب رشته‌های این گروه هستند.
- گروه هنر: یکی از پرمتقاضی‌ترین شاخه‌های فنی حرفهای، گروه هنر است. رشته‌های این گروه میان خانم‌ها طرفدار بیشتری دارد. این گروه شامل رشته‌های موسیقی ساز ایرانی، موسیقی ساز جهانی، نقشه‌کشی معماری، معماری داخلی، گرافیک، پویانمایی، فتوگرافیک، نقاشی، نمایش، تولید برنامه‌های تلویزیونی، سینما و طراحی، صنایع‌دستی و طراحی دوخت (مخصوص دختران) است.
- گروه خدمات: رشته‌هایی چون مدیریت خانواده، ناوبری، حمل‌ونقل عمومی، حسابداری، کودکیاری یا تربیت کودک (مخصوص دختران) و تربیت‌بدنی در این گروه قرار می‌گیرند.
- گروه کشاورزی: این گروه شامل امور باغی، امور زراعی، امور دامی، صنایع غذایی و ماشین‌های کشاورزی است.
ورود به هنرستان فنی حرفهای نیازمند شرایط خاصی است. داوطلب ورود به رشته‌های فنی حرفهای باید:
- مجموع سه نمره پذیرفته‌شده خرداد یا شهریور هر یک از درس‌های ریاضی، علوم تجربی، کار و فناوری داوطلب در پایه‌های ششم، هفتم و هشتم بدون ضریب کمتر از ۳۰ نباشد.
- نمره درس ریاضی پایه نهم بدون تبصره و حداقل ۱۰ باشد.
- مجموع نمرات درس‌های مرتبط با رشته در دوره متوسطه اول و پایه نهم باید حداقل ۱۲۰ و معدل آن‌ها کمتر از ۱۲ نباشد.
معرفی هنرستان کاردانش
در ابتدا خوب است به تعریف کاردانش بپردازیم. بر اساس تعریفی که در کلیات نظام جدید آموزش متوسطه آمده است، مشخصات و ویژگی‌های شاخه به این صورت تعریف‌شده است: «آموزش‌های کاردانش به آموزش‌هایی گفته می‌شود که باعث ارتقای دانش افراد، ایجاد مهارت‌های لازم و شکوفا شدن استعدادهای نهفته می‌شود. این آموزش‌ها انسان را برای به دست آوردن شغل مشخص آماده می‌کند و مهارت‌های آن‌ها را برای انجام وظایف مشخص افزایش می‌دهد». شاخه کاردانش، شاخه‌ای از نظام جدید آموزشی است که با به کارگیری آموزش‌های خاص و بر اساس نیازهای مراکز تولیدی و خدماتی، بخش‌های اقتصادی، فرهنگی و آموزشی، دانش‌آموزان مستعد و علاقه‌مند را برای کسب مهارت‌های مورد نیاز جامعه آماده می‌کند. به عبارت دیگر، در هنرستان‌های کاردانش نیروی انسانی آماده به کار در سطوح نیمه ماهر، ماهر، استادکار و سرپرست کارگاه برای بخش‌های متفاوت صنعت تربیت می‌شود. یک ویژگی مهم شاخه کاردانش این است که تحصیل در این رشته محدود به هنرستان کاردانش نمی‌شود. دانش‌آموزان برای دریافت دیپلم کاردانش به جای مراجعه به مدرسه، می‌توانند در آموزشگاه‌های فنی حرفهای دارای مجوز مراجعه کنند و پس از پایان تحصیلات مدرک دیپلم دریافت کنند.
رشته‌های هنرستان کاردانش نیز به سه گروه صنعت، هنر و کشاورزی و خدمات تقسیم می‌شوند. در هنرستان کاردانش تعداد رشته‌ها به حدود 150 می‌رسد و هنرجویان با توجه به علاقه، انتخاب‌های بیشتری دارند. در ادامه فهرستی از رشته‌های مختلف این شاخه ارائه میکنیم.
- گروه صنعت: این گروه شامل رشته‌های آبکاری فلزات، کارهای فلزی ساختمان، ریخته‌گری، ساخت مصنوعات فلزی، تعمیر موتور خودرو، تعمیر موتورهای دیزل دریایی،تعمیر خودروهای تجاری، کارهای عمومی ساختمان، تزیینات داخلی ساختمان، نقشه‌کشی ساختمان، سنگ‌کاری و کاشی‌کاری، معماری آینه‌کاری، الکترونیک صنعتی، تابلوسازی، برنامه‌نویسی پایگاه داده، تولید محتوای الکترونیکی، عیب‌یابی سیستم‌های رایانه‌ای، مکانیک صنایع، ماشین‌های الکتریکی و ... است.
- گروه هنر: از جمله مهم‌ترین رشته‌های این شاخه می‌توان به آشپزی و قنادی، تصویربرداری، عکاسی، نگارگری، معماری داخلی، تولید محتوا و پویانمایی، سفالگری، چهره‌سازی، منبت‌کاری، نقاشی ایرانی، نوازندگی ساز ایرانی، خیاطی لباس زنانه، دوخت لباس‌های محلی و خیاطی دوخت‌های تزئینی اشاره کرد.
- گروه کشاورزی و خدمات: در این گروه رشته‌هایی چون تکثیر میگو ، پرورش ماهیان گرم آبی، ، امور خانواده، هوانوردی، ایمنی و آتش‌نشانی، مددکاری سالمندان، مددکاری افراد با نیازهای ویژه، تولید نهال و جنگل‌کاری، زراعت غلات و حبوبات، پرورش قارچ خوراکی، کشت و کار مکانیزه، امور اداری، حسابداری مالی، هتلداری و مدیریت و برنامه‌ریزی ارائه می‌شوند.
برای انتخاب رشته کاردانش در انتخاب رشته پایۀ نهم نیز شرایطی وجود دارند که به شرح زیر هستند:
- مجموع سه نمره پذیرفته‌شده هر یک از درس‌های ریاضی و کار و فناوری در سه پایه دوره اول بدون ضریب کمتر از 36 نباشد. (نمره درس ریاضی پایه ششم، هفتم و هشتم با ضریب 2 و نمره درس کار و فناوری در سه سال دوره متوسطه اول با ضریب 3 محاسبه می‌شود)
- مجموع نمرات دروس مرتبط با رشته در سه سال دوره متوسطه اول با در نظر گرفتن ضریب هر یک از دروس حداقل 180 باشد.
تفاوتهای کاردانش و فنی حرفهای
با تعریفی که از دو شاخه فنی حرفهای و کاردانش ارائه کردیم، درمی‌یابیم که تحصیل در رشته فنی و حرفهای و رشته کاردانش تا حد زیادی شبیه است و عمده تفاوتهای این دو شاخه به دروس ارائهشده بازمیگردد. در کاردانش کارهای عملی و درس‌های کارگاهی بیشتر است و کمتر به دروس تئوری پرداخته می‌شود، در حالی که در هنرستان‌های فنی و حرفهای توازن بیشتری در درس‌های تئوری و عملی وجود دارد. البته این تفاوت در درس‌ها تنها محدود به تعداد دروس نیست. بلکه تفاوت‌هایی نیز تنوع رشته‌ها و ساعات درسی وجود دارد. در هنرستان‌های فنی حرفهای حدود 40 رشته تدریس می‌شود اما در هنرستان‌های کاردانش تنوع رشته‌ها به بیش از 150 رشته می‌رسد. در هنرستان‌های کاردانش دانش‌آموزان در بیشتر ساعاتی که در مدرسه حضور دارند، به کار و یادگیری مهارت در کارگاه می‌پردازند و کمتر با مباحث تئوری سروکار دارند. دانش‌آموزان گروه فنی حرفهای با درس‌های محاسباتی و ریاضی بیشتری سروکار دارند. در ادامه این بخش به تفاوتهای دیگر این دو شاخه می‌پردازیم:
بیشتر بخوانید: معرفی رشته‌های تحصیلی شاخه فنی حرفهای
- شرایط ورود به شاخه فنی حرفهای از کاردانش مشکل‌تر است.
- برخی از دروس شاخه فنی حرفهای سخت‌تر از دروس کاردانش هستند.
- شرایط ورود به بازار کار و استخدام برای فارغ‌التحصیلان شاخه فنی حرفهای آسان‌تر است.
- دانش‌آموختگان رشته‌های تحصیلی کاردانش در مقایسه با فارغ‌التحصیلان رشته‌های فنی حرفهای زودتر وارد بازار کار می‌شوند. در حالی که فارغ‌التحصیل‌های فنی حرفهای بعد از کاردانی تنها با عنوان تکنسین قادر به ورود به بازار کار هستند.
- امکان انتخاب گرایش‌های جزئی‌تر و تخصصی‌تر در رشته‌های کاردانش بیشتر است.
- محتوای درسی و آموزشی شاخه کاردانش برای ورود سریع به بازار کار بعد از دیپلم است؛ اما محتوای شاخه فنی حرفهای متمرکز بر روی ورود به بازار کار و ادامه تحصیل است.
- دانش‌آموزان هنرستان کاردانش از مهارت‌های بیشتری برخوردارند.
- ادارۀ هنرستان‌های فنی حرفهای مستقل بوده و تنها توسط آموزش‌وپرورش بوده ولی در هدایت هنرستان‌های کاردانش علاوه بر وزارت آموزش‌وپرورش، وزارت کار و امور اجتماعی نیز نقش دارد.
- برای بعضی از دروس کاردانش کتاب تألیف نشده است و هنرآموز از روی استانداردهای مشخص‌شده این دروس را مطالعه می‌کنند.
شباهت‌های کاردانش و فنی حرفهای
شاید تا این قسمت از مقاله با خود بگویید که این دو شاخه تفاوتهای زیادی با هم دارند. اما واقعیت این‌طور نیست و این دو شاخه شباهت‌هایی نیز دارند. یکی از هدف‌های تأسیس هنرستان، پرورش فارغ‌التحصیلان کارآفرین است. مرتبط کردن آموزش و تربیت نیرو با نیاز کار و اشتغال، یکی از وظایف اساسی هنرستان‌های فنی حرفهای و کاردانش است. گروه‌های هر دو شاخه مانند هم است و برخی از رشته‌ها نیز سرفصل‌های مشترک دارند.
بیشتر بخوانید: معرفی رشته‌های تحصیلی شاخه کاردانش
فارغ‌التحصیلان هر دو هنرستان فنی حرفهای و کاردانش، دیپلم متوسطه دریافت می‌کنند و امکان ادامۀ تحصیل در مقاطع بالاتر را خواهند داشت. فارغ‌التحصیلانی که تمایل به ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر دارند می‌توانند در کنکور کاردانی فنی حرفهای شرکت کنند و در آموزشکده‌های فنی و حرفهای، دانشگاه‌های علمی و کاربردی، دوره‌های کاردانی پیوسته بدون آزمون دانشگاه آزاد به تحصیل بپردازند. هم‌چنین می‌توانند با مطالعه منابع مورد نیاز در کنکور سراسری هم شرکت کنند و از این طریق وارد دانشگاه‌های سراسری یا دوره‌های فراگیر پیام نور شوند.
رشته کاردانش بهتر است یا فنی حرفهای؟
تا این قسمت از مقاله با هنرستان‌های کاردانش و فنی حرفهای و تفاوتها و شباهت‌هایشان آشنا شدیم. شاید برای شما هم این سؤال ایجاد شود که بالاخره کدام یک بهتر است؟ طرح چنین سؤالاتی در مراحل مختلف انتخاب رشته کاملاً طبیعی است. اما متأسفانه یا خوشبختانه نمی‌توان جواب درستی به این سؤال داد. تمامی شاخه‌ها، رشته‌ها و زیرگروه‌های مختلف دارای هدف خاصی هستند و با توجه به تفاوتهای شخصیتی افراد و نیازهای جامعه ایجاد شده‌اند. این که کدام شاخه بهتر است و بازار کار بهتری دارد، همه و همه به هدف، علایق ، شخصیت و شرایط زندگی شما بستگی دارد. هر فرد باید با شناخت ویژگی‌های خود به سمت شاخۀ مختص خود برود.
در مورد انتخاب رشته تخصصی هنرستان کاردانش یا فنی حرفهای اوضاع کمی فرقی می‌کند و راهنمایی کردن آسان‌تر است. به عنوان مثال یکسری از رشته‌های موجود در شاخه کاردانش، نسبت به برخی دیگر از رشته‌ها از بازار خوبی برخوردار هستند. رشته‌هایی مثل پرورش زنبورعسل، کابینت‌سازی چوبی، بافت گلیم، خیاطی، طراحی طلا و جواهر، بازار کار بسیار خوبی دارند. یا اینکه در برخی از مناطق نیاز به برخی از رشته‌ها بیشتر است.
جمع‌بندی
در این مقاله با هنرستان کاردانش و فنی حرفهای آشنا شدیم. یک حقیقت و شباهت مهم در تمامی رشته‌های فنی حرفهای و کاردانش وجود دارد و آن تلاش بسیار برای کسب مهارت و تخصص است. داشتن تخصص می‌تواند به شما کمک نماید تا فارغ از رشته به سرعت وارد بازار کار شوید و به بهترین نحو درآمد داشته باشید.
تبلیغات:
-
رشته فنی حرفهای بهتر است یا کاردانش؟
تحصیل در رشته فنی و حرفهای و رشته کاردانش تا حد زیادی شبیه است و عمده تفاوتهای این دو شاخه به دروس ارائهشده بازمیگردد؛ در ادامه مقاله به جزئیات کامل تفاوتها را بررسی میکنیم تا بهترین انتخاب را داشته باشید.
» معرفی رشته اتوماسیون صنعتی در کاردانش
» عیب یابی و مونتاژ سیستم‌های رایانه‌ای در کاردانش
نظرات شما بسیار ارزشمند هستند. به دیگران کمک کنید تا بیشتر بدانند. نظرات شما توسط کارشناسان بررسی، تایید و پاسخ داده می شوند. اگر ایمیلتان را وارد کنید، پاسخ کارشناسان برای شما ایمیل می شود.
خانم بازدیدکننده سایت
مطمئنم نه تنها هنرجویان بلکه خود آموزش و پرورش هم دقیق تفاوت این دو تا رو نمیدونه و نتونه بگه کدوم بهتره
تبلیغات:
اعضای سایت می توانند نمونه سوالات و فایل های آموزشی را دانلود کنند. همینطور، بعضی از مطالب فقط به اعضای سایت نمایش داده می شود. اطلاعات مهم، تغییرات مهم آموزشی به اعضای سایت اطلاع رسانی می شود. اعضای سایت هیچ محدودیتی در استفاده از امکانات سایت ندارند و می توانند در تمام آزمون های آنلاین شرکت کنند و از تمام امکانات سایت و بخش اعضا استفاده کنند.
همین حالا نزدیک به یک میلیون نفر دیگر هم عضو فعال سایت سرزمین تیزهوش ها هستند. چرا شما به این خانواده بزرگ نمی پیوندید؟
