تدریس فلسفه از دوران کودکی

هاوایی: ذهن‌های جوان، پرسش‌های قدیمی

کودکان به طور طبیعی کنجکاو هستند و دائماً می‌پرسند، “چرا؟”. در هاوایی، یک طرح آموزشی به کودکان کمک می‌کند تا مهارتهای فکری خود را پرورش دهند و در مورد پرسش‌های بزرگی که همیشه برای انسان وجود داشته است، فکر کنند. پرسش‌هایی دربارۀ موجودیت و هستی.

در جزیرۀ معروف هونولولو و در مدرسۀ “وایکیکی” از بیست سال پیش، روش منحصر به فردی برجا است. بیداری اندیشه و تفکر کودکان، اساس این روشی است که از پنج سالگی شروع می‌شود. “توماس جکسون” فردی است که این روش غیر معمول را ترویج داده است و می‌گوید: “برای کودکان مهد کودکی، همه چیز جالب و حیرت انگیز است و زمینه‌ای برای سوالات فوق‌العادۀ آنها است. اما به تدریج این کنجکاوی را از دست می‌دهند. و از کلاس اول یا دوم دبستان، تنها به انتظارات سیستم و معلم جواب می‌هند.”

برنامۀ “فلسفه برای کودکان هاوایی” به معلمان مدرسۀ وایکیکی کمک می‌کند تا این روند را تغییر دهند.

ایالات متحده آمریکا: کودکان فیلسوف

سارا گورینگ، استاد فلسفه در دانشگاه واشنگتن است. او حامی آموزش فلسفه از سنین پایین و معتقد است که کودکان “به طور طبیعی فیلسوف” متولد می‌شوند. او از تجربۀ خود در زمینۀ آموزشِ تفکر انتقادی و خلاقانه صحبت می‌کند و می‌گوید کودکان ما “ذاتاً فیلسوف” هستند: “کودکان از همان ابتدا، افکار فیلسوفانه دارند. من فکر می‌کنم سوالاتی که آنها به طور طبیعی می‌پرسند، فیلسوفانه است. مانند: اعداد چه هستند، از کجا آمده‌اند؟ چگونه می ‌توانند ابدی باشند؟ برای چه جنگ وجود دارد؟ آیا خدا وجود دارد؟ و اگر چنین است چه کسی خدا را خلق کرده است؟ و سوالات نامحدود است و همۀ آنها از نظر فلسفی خوب هستند”.

سارا یکبار در هفته در مدرسۀ “ جان موییر” در سیاتل، به بچه‌های ده تا یازده سال، فلسفه درس می‌دهد.

نروژ: المپیاد فلسفه

المپیاد بین المللی فلسفه هر سال در نروژ، با هدف ترویج فلسفه در سطح مدارس متوسطه و بین دانش‌آموزان سراسر جهان انجام می‌شود. این رقابت‌ها، تفکر تحلیلی و تبادل فکری را تشویق می‌کند.

در ورزشگاه اصلی اسلو، 82 دانش‌آموز از 39 کشور مختلف، آمادۀ آغاز بیستمین المپیاد بین المللی فلسفه می‌شوند. از میان چندین هزار نفر دانش‌آموزانی که در مسابقات منطقه‌ای کشور خود شرکت کردند، تعداد محدودی به اسلو آمده‌اند و برای کسب مقام به رقابت می‌پردازند.

اگر چه رقابت مهم است، اما مهم‌تر این است که جوانان سراسر جهان در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند و از طریق سخنرانی‌ها و بحث‌های گروهی، تبادل نظر می‌کنند و اعتقادات و افکار یکدیگر را به چالش می‌کشند.

منبع: یورو نیوز