اصلاحات در نظام آموزشی تونس؛ از کمیت به کیفیت
ضعف علمی دانش‌آموزان، نرخ بالای ترک تحصیل، کمبود منابع و تعهد پایین آموزگاران، از جمله مشکلات پایدار نظام آموزشی تونس هستند.
غیث و دو برادرش پس از یک دوره ترک تحصیل، دوباره به مدرسه بازگشته‌اند. خانواده آنها فقیر است و توانایی تهیه لوازم ابتدایی تحصیل را ندارد ولی با کمک برنامه مشترک یونیسف و دولت تونس موسوم به «ترک تحصیلی‌ها را به مدرسه بازگردانیم» پوشاک، کیف و لوازم التحریر آنها فراهم شده تا دوباره تحصیل را از سر بگیرند.
حنان اللویتی، مادر آنها می‌گوید: «دوست دارم فرزندانم در مدرسه چیز یاد بگیرند تا در آینده بتوانند شغلی داشته باشند. آموزش ببینند، روابط اجتماعی‌شان تقویت شود و پاسخ پرسش‌هایشان را پیدا کنند، به امید خدا. من که از آنها راضی‌ام.»
به دلیل ارزیابی نامتناسب، غیث 14 ساله، سر کلاس هفتم نشسته است این در حالیست که او خواندن و نوشتن نمی‌داند. به همین خاطر برای او کلاس فوق العاده در نظر گرفته شده است.
کمال الحاجم، مدیر مدرسه می گوید: «سیاست‌های قبلی بر مبنای کمیت بودند نه کیفیت. یعنی سابقا تمام تلاشمان این بود که بیشترین تعداد دانش‌آموز از مدرسه ابتدایی وارد دبیرستان بشوند، بدون توجه به اینکه معلومات آنها در چه حدی است و شیوه‌های ارزیابی که به کار می بردیم، عینی نبودند.»
آمار ترک تحصیلی‌های تونس در سال 2012 از مرز 100 هزار دانش‌آموز فراتر بود. فقر و فاصله زیاد محل سکونت تا محل تحصیل، در کنار کیفیت پایین آموزش را باید از دلایل عمده این معضل دانست. از این تعداد تنها 15 هزار دانش‌آموز به واسطه برخی اصلاحات صورت گرفته درس و مدرسه را از سر گرفتند.
لیلا پی یترز، از مسئولان یونیسف در تونس در این باره بیشتر توضیح می‌دهد: «عوامل چندگانه ای دخیل هستند. به نظرم نرخ ترک تحصیل، نتیجه ضعف کیفیت آموزشی است. کیفیت به آموزگاران بر می‌گردد. باید ببینیم چرا معلمها در مدرسه چیزی یاد نمی‌دهند. اغلب مواقع شاید به این دلیل باشد که خودشان دوره آموزشی لازم را نگذرانده‌اند. شاید امکاناتشان محدود است و اینکه شاید مدارس از تجهیزات لازم و منطبق با محتوای مواد درسی برخوردار نیستند.»
وزارت آموزش تونس بتازگی دوره‌های آموزشی متعددی برای معلمان در نظر گرفته است. سامیا یهوی معلم است. او درباره هدف این دوره‌ها می گوید: «هدف واقعی این دوره تمرینی، آموزش معلمها برای ادای درست اصوات است تا دقیقا درک کنند مشکلات دانش‌آموزان در ادای اصوات چیست. باید معلمها آموزش ببینند تا سطح تواناییهایشان بالا برود. باید در افرایش معلومات خود ممارست بخرج دهند، بویژه آنکه این روزها نقش علوم اعصاب یا «نیوروساینس» هم در سیستم آموزشی بیش از پیش مشهود شده است.»
کیفیت پایین آموزشی موجب شده خانواده‌هایی که توانایی مالی دارند با استخدام معلم خصوصی، آینده فرزندانشان را تضمین کنند. طبق آمار رسمی، طبقه مرفه تونس در این راستا سالی نیم میلیارد دلار هزینه می‌کند، هزینه‌ای که بسیاری از خانواده‌های معمولی از پس آن بر نمی‌آیند و به حمایت دولت بشدت نیازمندند.
وقتیکه حرف اصلاحات آموزشی و گام‌هایی که دولت در این راستا باید بردارد پیش می‌آید، وزیر آموزش و پرورش این کشور مصمم به نظر می‌رسد. ناجی جلول مدافع تغییرات بنیادی است. او در این باره می‌گوید: «نظام آموزشی تونس مناسب قرن بیست و یکم نیست، چه از لحاظ زیر ساختی و چه از لحاظ محتوای مواد درسی یا کتابها و کیفیت کاغذها و تصاویر بکار رفته شده در آنها. مدارس باید مطابق با پیشرفت جامعه باشند تا یک کودک تونسی بتواند به شیوه ای طبیعی رشد کند.»
زمانیکه سیدی بوزید سبزی فروش با خودسوزی زمینه انقلاب تونس را فراهم کرد، به پژوهشهای علمی در این کشور، بهایی داده نمی‌شد. کمبود بودجه و امکانات در خیلی از دانشگاهها و آزمایشگاههای علمی، پدیده‌ای عادی بود. اما آیا امروز اوضاع جامعه علمی و آموزشی این کشور تغییری کرده است؟
حیات عمری، پژوهشگر و عضو پارلمان تونس در این باره می گوید: «در بودجه تصویبی پارلمان برای سال 2015، سهم آموزش عالی تنها 5 درصد بود. پژوهشهای علمی هم 34 صدم درصد سهمیه مجزا داشتند و طبعا من اصلا از این بودجه اختصاصی راضی نیستم.»
دکتر حیات عُمری امروز عضو پارلمان تونس شده و می‌گوید برای متحول کردن زندگی جوانان وطنش مصمم است. او در توصیف وضعیت آموزشی کشورش می‌گوید: «با دیدن آزمایشگاههای دانشگاهها واقعا شگفتزده می شوید. بیشتر شبیه آزمایشگاههای مدرسه ابتدایی هستند. تازه تفاوت بین امکانات پایتخت و شهرستانها هم، از زمین تا آسمان است.»
فارغ از تمرکز امکانات در پایتخت، واقعیت این است که دانشگاههای تونس در دنیا رتبه خوبی ندارند و سطح علمی دانشجویانشان هم رضایت بخش نیست. دلیل این نظام آموزشی ناکارآمد چیست؟
حیات عمری، پژوهشگر و عضو پارلمان تونس می‌گوید: «همه افرادی که در دانشگاه درس می‌دهند، از کفایت لازم برخوردار نیستند. تعدادی از آنها مهارتهایی دارند اما غالبا به واسطه تعلقات سیاسی و میزان وفاداری، یا معیارهای نامرتبط با این حرفه، معلم می‌شوند. از سوی دیگر ارزیابی درستی هم در طول سال از کار آموزگاران صورت نمی‌گیرد. در تونس تاکنون به این صورت بوده که نظام آموزشی را از بیرون وارد می کردیم که همیشه هم این کار توام با موفقیت نبوده، زیرا شرایط لازم برای اجرای آن وجود نداشته است. رشته‌های دانشگاهی هم به هیچوجه با شرایط اقتصادی تناسب ندارند. امروز بیکاری تبدیل به بزرگترین معضل کشور شده که ممکن است مشکلات عدیده دیگری نظیر انحرافات، مهاجرت‌های غیرقانونی و فضای رعب و وحشت را نیز به وجود بیاورد.»
بنا بر اصلاحات پیشنهادی که در پارلمان به بحث گذاشته شده اند، دانشگاهها باید در زمینه منابع مالی استقلال بیشتری پیدا کنند. باید برای پژوهش های علمی ارزش بیشتری قائل شد و در همکاری با موسسات بین المللی، سطح علمی دانشگاههای تونس را ارتقا داد. اما چه زمانی؟
حیات عمری، پژوهشگر و عضو پارلمان تونس بیشتر توضیح می‌دهد: «اصلاحات کشوری ظرف یکی دو سال آینده عملی نمی شوند. اجرایی شدن آن به نحوی موثر و ساختاری، آنهم در کل نظام آموزشی، سالها زمان می برد. اصلاحات در آموزش عالی هم منوط به داشتن یک طرح توسعه شفاف است که طبق آن پژوهشهای علمی و رشته های دانشگاهی در راستای خدمت به اقتصاد ملی، بازار کار و افراد فارغ التحصیل، مدیریت شوند.»
تبلیغات:
منبع: یورونیوز
نظرات شما بسیار ارزشمند هستند. به دیگران کمک کنید تا بیشتر بدانند. نظرات شما توسط کارشناسان بررسی، تایید و پاسخ داده می شوند. اگر ایمیلتان را وارد کنید، پاسخ کارشناسان برای شما ایمیل می شود.
تبلیغات:
اعضای سایت می توانند نمونه سوالات و فایل های آموزشی را دانلود کنند. همینطور، بعضی از مطالب فقط به اعضای سایت نمایش داده می شود. اطلاعات مهم، تغییرات مهم آموزشی به اعضای سایت اطلاع رسانی می شود. اعضای سایت هیچ محدودیتی در استفاده از امکانات سایت ندارند و می توانند در تمام آزمون های آنلاین شرکت کنند و از تمام امکانات سایت و بخش اعضا استفاده کنند.
همین حالا نزدیک به یک میلیون نفر دیگر هم عضو فعال سایت سرزمین تیزهوش ها هستند. چرا شما به این خانواده بزرگ نمی پیوندید؟
